Autorstwa DION FORTUNE, autorki „Esoteric Philosophy of Love and Marriage,” etc.

Jeśli studiujemy historię okultyzmu, trzy rzeczy robią na nas duże wrażenie; po pierwsze, niektóre z największych umysłów wszystkich czasów obdarzyły go swoją wiarą; po drugie, miał on więcej niż swoją część szarlatanów i oszustów; a po trzecie, kiedy tylko ciężka ręka prześladowania zostaje usunięta, pojawia się mnóstwo okultystów, którzy, chociaż nie są ani dobrzy, ani źli, ale po prostu łatwowierni, nieświadomi i próżni, przysporzyli sobie kłopotów i naruszyli reputację świętej nauki.

Obecnie studiowanie nauk okultystycznych jest jak przypływ, a jego rosnąca popularność wyklutuje okultystów tak jak wiosenne słońce wyklutuje komary. W każdym kierunku tworzą się nowe stowarzyszenia do studiowania okultyzmu, a stare, ugruntowane organizacje rozkwitają w nowych kierunkach, aż możemy zadać pytanie, ile z tego bujnego wzrostu stanie się kiedykolwiek solidnym drewnem?

Okultyzm jest czymś, co umożliwia wykorzystywanie łatwowierności. Konieczna tajemnica towarzysząca jego działaniom, oraz szczególny charakter dowodów, które musi przedstawić na poparcie swoich twierdzeń, dają tak dużo kryjówki dla szarlatanów, że jest publiczną usługą podpalenie podkrzewia od czasu do czasu i uczynienie ścieżki bezpieczniejszą dla niewprawionych stóp. Można oczywiście argumentować, że łatwowierność musi nauczyć się lekcji, a doświadczenie jest najlepszym nauczycielem; ale wydaje się trochę niesprawiedliwe, że szczerość powinna być wprowadzana w błąd przez fałszywych przewodników, nie wiedząc, gdzie szukać drogowskazów.

Najwyższy czas, abyśmy zaczęli pytać o dowody na poparcie wielu twierdzeń, które są formułowane na temat Niewidzialnego. W dawnych czasach zwyczajem było zaprzeczanie czemukolwiek, co nie było namacalne. Dzisiaj wydaje się być w modzie akceptowanie wszystkiego, co jest tajemnicze. Psychiczny robi oświadczenie dotyczące Wewnętrznych Płaszczyzn, a ci, którzy nie są wyposażeni w wątpliwe błogosławieństwo jasnowidzenia, wydają się myśleć, że mają do czynienia z potwierdzonym faktem, wobec którego nie może być żadnej dyskusji, a każda próba kwestionowania czy testowania jest uważana za bluźnierczą lub odbierana jako brak lojalności.

Wyglądają na myślących, że wątpienie w wizję psychicznego jest równoznaczne z wątpieniem w jego słowo, a więc jest zniewagą dla jego honoru i osobistym obrażeniem; a jeśli są dłużnikami mocy tego wizjonera za oświecenie życia, które przynoszą doktryny ezoteryczne, podejmują obronę w jego imieniu jako honorowego człowieka oczernionego.

Jest to aberracja zdrowego rozsądku i naukowego roztropności, aby patrzeć na sprawy w tym świetle, i świadczy o całkowitej ignorancji psychologii psychizmu, lub właściwie jakiejkolwiek psychologii, szczególnie psychologii tłumu. Psychiczny może być całkowicie szczery, a jednocześnie czasami niepewny. Wizjoner nie może gwarantować dokładności swojego widzenia bardziej niż poeta może gwarantować piękno swoich wierszy. Wiele czynników musi być brane pod uwagę przy ocenie wartości wizji, i jest bardzo wyjątkowy psychiczny, który ma 50 procent. kompletności i 75 procent. dokładności.

Prawdziwi wizjonerzy zawsze charakteryzowali się samozapytaniem; wiedzą lepiej niż ktokolwiek inny o skrajnej delikatności swojego daru i o jego skłonności do zniekształceń. Boją się wprowadzić w błąd, a ich oświadczenia są niezobowiązujące.

Eksperymenty z psychologią dowodów dowiodły, jak niewiarygodne są pięć fizycznych zmysłów i zdolności obserwacyjne na płaszczyźnie fizycznej, a prawnikom dobrze wiadomo, że żadni dwaj świadkowie nie opiszą incydentu dokładnie tak samo, że pełna zgoda w opisie jest uważana za znak zmowy. Psychologowie są równie dobrze świadomi zniekształceń i iluzji pamięci. Jeśli tak jest na płaszczyźnie fizycznej, gdzie jeden zmysł może wzmacniać inny, o ile bardziej musi to być przypadkiem w obserwacji Wewnętrznych Płaszczyzn, gdzie działa tylko jeden zmysł? Jeśli wiemy, że nie możemy ufać wysoce rozwiniętym i wyspecjalizowanym zmysłom fizycznym, tak, że do wszelkich obserwacji wymagających szczególnej precyzji jesteśmy zmuszeni korzystać z precyzyjnych instrumentów, takich jak aparat fotograficzny, waga, czy miarka, o ile mniej powinniśmy ufać nieuzbrojonym wizjom wizjonera?

Nie jest moim zamiarem poprzez te słowa dyskredytować wizje psychiczne, ale wskazać na ich nieuniknione ograniczenia i spróbować zniwelować tę pół-religijną łatwowierność, która tak bardzo szkodzi najlepszym interesom nauki okultystycznej. Jestem przekonany, że po zastosowaniu każdego testu pozostanie reszta potwierdzonych faktów wystarczająco obszerna i solidna, aby uzasadnić naszą wiarę w nauki okultystyczne, i że statek tajemnic popłynie tym lepiej, jeśli dokonamy rozważnego wyrzucenia balastu dla bezstronnego spojrzenia na fakty i ważenia dowodów, oraz dla intelektualnej uczciwości i szczerości, która nalega na traktowanie pewnych spraw jako hipotez, a nie kosmicznych praw. Jest dużo bardziej prawdopodobne, że poprzez tę metodę przeniesiemy nasze ulubione teorie do królestwa potwierdzonych faktów, niż broniąc je z zapałem i wrogością zwykle kojarzonymi z kontrowersjami religijnymi. I przecież, czy powinniśmy mieć ulubione teorie do uzasadnienia, czy duchowe osie do ostrzenia? Czy prawda nie jest najwyższym celem badań, i czy nie warto nam poświęcić niektóre z naszych ukochanych przekonań, aby ją osiągnąć? Co z tego, jeśli ktoś zyska zgodę wszystkich, kiedy jest w błędzie? Istnieje tylko jedno podłoże, na którym może stać każda filozofia. Nauczmy się zaufać Prawdzie, zamiast jej się bać. Będziemy na końcu mądrzejsi i szczęśliwsi, nawet jeśli oznacza to pewne natychmiastowe poświęcenia.

Niektórzy medium, którzy zawodowo korzystają ze swojego daru, chociaż mogą być całkowicie autentyczni i skłonni przyznać w prywatnej rozmowie powyższe psychologiczne uwagi, obawiają się, że jeśli zrobiliby podobne przyznania swoim klientom, zaszkodziliby swojej reputacji. Ich klienci myślą, że pewne stwierdzenia idą w parze z jasnością wizji, a zawodowi medium muszą studiować sztukę sprzedaży, jak również medium. Obawiam się, że nie można zaprzeczyć, że ci, którzy sprzedają duchowe rzeczy, sprzedają również coś ze swojej własnej duszy, i nigdy nie przenikają do Świętego Miejsca, gdzie widziane jest Prawdziwe Światło. Niektórzy z moich znajomych medium przypominają mi staromodnego lekarza wiejskiego, który, na podstawie imponującego manewru przy łóżku pacjenta, podjął się leczenia wszystkich chorób, które są udziałem ciała. Mógł robić wrażenie na chłopach, ale jego bracia lekarze wiedzieli, co to manewr jest wart – kilkaset rocznie dla niego, ale mniej niż nic dla medycyny.

Oprócz pułapek, które zagrażają medium w najlepszych momentach, medium, której badania są związane z jakimkolwiek towarzystwem czy organizacją, musi wziąć pod uwagę psychologię tłumu. Musi rozważyć punkt widzenia ludzi nieobeznanych z subtelnościami badań psychicznych, których emocje są głęboko związane z udowodnieniem prawdy nauki okultystycznej, i którzy, w swojej naiwności, uważają znaki i cuda za najmocniejszy dowód dostępny. Jeśli kiedykolwiek przekazał im wiadomość od Mistrza, albo na podstawie swojego medium, dokonał jakiegokolwiek autorytatywnego oświadczenia na temat Mistrza, jest na zawsze zobowiązany do dosłownego przestrzegania tego oświadczenia, ponieważ ich wiara i przekonanie o jego wizji tak go zobowiązuje. Wszystko, co kiedykolwiek przyniósł z Wewnętrznych Płaszczyzn, jest zapisywane i używane jako dowód przeciwko niemu, jeśli kiedykolwiek spróbuje wycofać jedną jotę swojego przekazu. Dla jego wyznawców to wszystko albo nic, a jest to bardzo niesprawiedliwe wobec medium, bo nawet Homer ziewa. Na przykład Mme. Blavatsky twierdzi: „Wszystkie listy od Mistrzów opierają się na tym samym dowodzie; jeśli jeden jest udowodniony jako fałszywy, to wszystkie muszą być fałszywe” – najbardziej niesamowity kawałek logiki, zbyt absurdalny, by potrzebować jakiegokolwiek dowodu poza prostym oświadczeniem. Dowody na rzecz Listów Mahatmy są najbardziej szkicowe, i nie zostałyby na chwilę przyjęte w nowoczesnych badaniach psychicznych; ale czy to zasłania pracę Mme. Blavatsky? Zdecydowanie nie. Filozofia, której nauczała, trzyma się mimo wszystkich kontrowersji, filiżanek i drzwi przesuwnych, ponieważ jest prawdziwa; a zjawiska, czy to prawdziwe, czy fałszywe, nie mają wpływu na jej prawdę. Bardzo duża część jej pracy przetrwała kwasowy test czasu. Czy jakikolwiek pracownik w jakiejkolwiek dziedzinie wiedzy może prosić o więcej? Żądanie więcej to wykazanie ignorancji i szkodzenie jej sprawie. Z tej perspektywy możemy sobie pozwolić zapomnieć o kontrowersjach i pamiętać o nauczaniu.

Dystans daje perspektywę i pozwala nam oceniać pracę człowieka bezstronnie, pomijając jego dziwactwa. Podczas jego życia osobiste uprzedzenia mają wpływ na ocenę, a to, co uważamy za jego wady, może sprawić, że niedocenimy jego zdolności paranormalne; podobnie, to, co wiemy, że jest prawdziwe w jego zdolnościach, może sprawić, że bagatelizujemy jego nieścisłości, a jego osobiste prestiż może sprawić, że powstrzymamy się od jakiejkolwiek próby sprawdzenia jego twierdzeń i skierowania na nie naszych krytycznych umiejętności. Problem sprawiedliwej oceny nie jest wcale ułatwiony przez psychologię tłumu jego wyznawców, którzy są poruszani, jak to zwykle bywa w tłumie, nie przez rozum, ale przez emocje grupowe. Cokolwiek powie, jest wyolbrzymiane, a jeśli chce utrzymać wyobraźnię swoich zwolenników, nie może ich rozczarować. Mieliśmy demonstrację psychologii tłumu w plotkach o nadchodzących rosyjskich wojskach, które rozniosły się jak pożar po Anglii w pierwszych dniach wojny. Dowody na rzecz tych plotek były mniej więcej takie same jak te, które popierają niektóre twierdzenia o Mistrzach, którzy rzekomo żyją na fizycznej płaszczyźnie obecnie. Każdy w pewnych kręgach wierzy w Nich; mogą podać przykłady znajomych, którzy mieli znajomych, którzy mieli z Nimi kontakt; ale nikt nigdy nie przedstawił prawdziwych Mistrzów. Podobnie, warto przypomnieć, że w tych wczesnych, panikarskich dniach wojny były osoby, których znajomi widzieli rosyjskie wojska, albo które nawet twierdziły, że same usłyszały ich maszerujących w ciemności, grających dziką i barbarzyńską muzykę na swoich samowarach!

Wiemy, że istnieje takie miejsce jak Rosja, że miała ona wojska, i że brały one udział w wojnie, ale nigdy nie przemaszerowały przez Anglię; i bardzo bym się zdziwił, gdyby okazało się, że ten sam fenomen psychologii tłumu nie leży u podstaw wielu wierzeń dotyczących Mistrzów obecnie. Nie chcę, aby myślano, że zaprzeczam istnieniu Mistrzów, ponieważ osobiście wierzę, i uważam, że mam wystarczające dowody, aby uzasadnić wiarę w Ich istnienie; ale roszczę sobie prawo do kwestionowania niektórych twierdzeń na Ich temat, szczególnie kiedy różne osoby paranormalne czynią różne twierdzenia. Nie ma wyższej religii niż prawda, nawet lojalność wobec ukochanego przywódcy, a jeśli pozwolimy innym myśleć za nas, musimy się spodziewać, że zbierzemy nagrodę za pasożytnictwo, które jest zanikiem niewykorzystanych mocy.

Ludzie uwalniają się od okowów ortodoksyjnej teologii, aby studiować nauki okultystyczne, ale zbyt często przynoszą ze sobą wąskość i bigoterię z miejsca, z którego wyszli, i stosują je do innego zestawu doktryn. Ta sama fanatyczność płonęła w piersi zarówno Inkwizytora, jak i Purytana; różnili się tylko wyborem ofiar; i tak, obecnie, te same metody, które sprawiły, że Mały Betel stał się nieznośnym miejscem, nie są nieznane w esoterycznych społecznościach, gdzie, mimo że w literaturze oddaje się hołd wolności myśli, nie zawsze jest to samo w loży.

Mądrze zauważono, że naród zawsze dostaje taki rodzaj rządu, na jaki zasługuje. Naród niewolników będzie miał despote, a naród wolnych ludzi demokrację. Reforma, o którą apelują okultystyczne kręgi, nie jest krucjatą, ale raczej powinna polegać na tym, że każdy człowiek powinien poważnie zadać sobie pytania i przeanalizować dowody, na których opierają się jego przekonania, i zadać sobie pytanie, czy te przekonania opierają się na absolutnym dowodzie, czy są raczej podobne do wiary, której większość z nas była winna w stosunku do nadejścia rosyjskich wojsk; i jeśli okaże się, że nasze przekonania nie są poparte dowodami, chociaż mogą nas zadowalać intelektualnie, chociaż mogą nam wydawać się najbardziej logiczną interpretacją życia, którą znamy, bądźmy szczerzy i nazywajmy je hipotezami, a nie kosmicznymi prawami.

źródło: SANE OCCULTISM By Dion Fortune, The Occult Review, London august 1926.