Louis Claude de Saint-Martin

Louis Claude de Saint-Martin (1743–1803) był francuskim filozofem mistycznym, często zwanym „Nieznajomym Filozofem”. Jest znany przede wszystkim ze swojego wkładu w rozwój myśli mistycznej i okultystycznej w Europie, a także ze swojego związku z różnymi ruchami ezoterycznymi, w tym z masonerią.

Saint-Martin początkowo był związany z lożą masońską w ramach systemu Martineza de Pasqually’ego, znanego jako Zakon Elu Cohenów (Order of Elus Cohens). Ta forma masonerii była silnie ezoteryczna i okultystyczna, łącząc elementy chrześcijańskiego mistycyzmu, kabały, hermetyzmu i innych tradycji tajemnych. Przez ten zakon Saint-Martin został wprowadzony w świat ezoterycznego chrześcijaństwa i mistycyzmu.

Później jednak Saint-Martin oddalił się od bardziej rytualnych i organizacyjnych aspektów masonerii, skupiając się na bardziej osobistym, wewnętrznym rozwoju duchowym. Jego pisma, w tym „Des Erreurs et de la Vérité” (O błędach i prawdzie) oraz „L’Homme de désir” (Człowiek pragnienia), miały znaczący wpływ na rozwój myśli mistycznej i ezoterycznej w Europie.

Saint-Martin był również wpływową postacią w ruchu zwanym Martinizmem, który rozwinął się po jego śmierci. Martinizm, choć inspirowany nauczaniem Saint-Martina, stanowił odrębną drogę mistyczną i ezoteryczną, często łączoną z różnymi formami masonerii, ale mającą własną, odrębną tożsamość i praktyki.

Jego wkład w masonerię i okultyzm ogólnie jest uznawany za kluczowy dla rozwoju tych ruchów, szczególnie w kontekście ich duchowych i mistycznych aspektów.


Martinizm, inspirowany naukami Louisa Claude de Saint-Martin oraz jego nauczyciela Martineza de Pasqually’ego, jest fascynującym systemem mistycznym i ezoterycznym. Oto kilka z jego najbardziej interesujących aspektów:

Połączenie mistycyzmu i filozofii: Martinizm łączy głębokie dążenia mistyczne z filozoficznym poszukiwaniem prawdy. Zawiera elementy chrześcijańskiego mistycyzmu, kabały, hermetyzmu i innych tradycji ezoterycznych, tworząc unikalną syntezę duchowych nauk.

Indywidualna praktyka duchowa: W odróżnieniu od innych systemów ezoterycznych, które mogą koncentrować się na rytualach grupowych i hierarchii, martinizm kładzie nacisk na osobisty rozwój duchowy i bezpośrednie doświadczenie duchowe. Jest to droga bardziej introspektywna i medytacyjna.

Reintegracja z Pierwotnym Źródłem: Centralnym celem w martinizmie jest duchowa regeneracja i 'reintegracja’ z Pierwotnym Źródłem, czyli powrót do stanu pierwotnej harmonii i jedności z Bogiem, który został utracony w wyniku upadku duchowego.

Transcendencja i transformacja: Martinizm podkreśla transformację wewnętrzną jako środek do osiągnięcia wyższego stanu świadomości i zbliżenia się do Boga. Praktyki te mogą obejmować medytację, modlitwę, kontemplację oraz studiowanie tekstów mistycznych i filozoficznych.

Związek z różnymi tradycjami ezoterycznymi: Martinizm wykazuje wpływy i powiązania z różnymi innymi tradycjami ezoterycznymi, w tym z różnymi formami masonerii, co czyni go interesującym punktem krzyżowania się wielu ezoterycznych ścieżek.

Dziedzictwo i wpływ: Nauki martynistyczne wywarły znaczący wpływ na późniejsze ruchy ezoteryczne i okultystyczne, a także inspirowały wielu pisarzy, myślicieli i artystów. Ich wpływ można zauważyć w szerokiej gamie kontekstów kulturalnych i duchowych.

Martinizm stanowi zatem unikalne i głębokie podejście do duchowości, łącząc poszukiwanie mistycznej prawdy z osobistą transformacją i dążeniem do głębszego zrozumienia wszechświata.


„Des Erreurs et de la Vérité” (w języku polskim „O błędach i prawdzie”) to jedno z najważniejszych dzieł Louisa Claude de Saint-Martina, opublikowane po raz pierwszy w 1775 roku. Książka ta odgrywa kluczową rolę w rozwoju myśli mistycznej i ezoterycznej końca XVIII wieku.

Oto kilka ważnych aspektów tego dzieła:

Tematyka: W „Des Erreurs et de la Vérité”, Saint-Martin skupia się na ideach dotyczących natury Boga, wszechświata, człowieka i ich wzajemnych relacji. Dzieło to bada błędy i fałszywe przekonania, które, według autora, wprowadzają ludzkość w błąd, oraz szuka prawdy, która może prowadzić do duchowego oświecenia.

Krytyka materializmu: Saint-Martin krytykuje materialistyczne i racjonalistyczne podejścia do świata, które były popularne w jego czasach, zwłaszcza wśród filozofów Oświecenia. Uważał, że one ograniczają głębsze zrozumienie duchowych aspektów życia.

Wpływy i inspiracje: W swoim dziele Saint-Martin czerpie z różnych źródeł, w tym z kabały, chrześcijańskiego mistycyzmu, filozofii platońskiej i hermetyzmu. Jego myśl jest synkretyczna, łącząca elementy tych różnych tradycji.

Szukanie ukrytej wiedzy: Dzieło to opiera się na przekonaniu, że istnieje głębsza, ukryta wiedza, dostępna dla tych, którzy szukają prawdy poza ograniczeniami konwencjonalnego myślenia. Saint-Martin zachęca do poszukiwania tej wiedzy przez kontemplację, introspekcję i duchową praktykę.

Wpływ na ezoteryzm: „Des Erreurs et de la Vérité” wywarło znaczący wpływ na rozwój ezoterycznych i mistycznych ruchów w Europie, w tym na różne formy masonerii i późniejszy rozwój martinizmu.

Styl i podejście: Książka jest napisana w stylu, który łączy filozoficzną dyskusję z mistycznym poszukiwaniem. Saint-Martin używa alegorii i metaforycznego języka, aby przekazać swoje idee, co czyni jego pisanie zarówno głębokie, jak i czasami enigmatyczne.

„Des Erreurs et de la Vérité” pozostaje ważnym dziełem w kontekście historii ezoterycznej i mistycznej myśli, odzwierciedlając poszukiwanie duchowej prawdy poza granicami ortodoksyjnej religii i filozofii.


„L’Homme de désir” (Człowiek pragnienia) to jedno z kluczowych dzieł Louisa Claude de Saint-Martina, napisane w 1790 roku. Jest to głęboko mistyczna praca, która ukazuje jego wizję duchowej podróży i poszukiwania Boga. Oto kilka istotnych aspektów tego dzieła:

Forma i styl: „L’Homme de désir” charakteryzuje się wyjątkową formą, będąc zbiorem 90 medytacji lub refleksji. Język jest poetycki i symboliczny, pełen metafor i alegorii, co jest typowe dla pism Saint-Martina.

Duchowe poszukiwanie: Centralnym motywem dzieła jest poszukiwanie duchowej prawdy i jedności z Bogiem. „Człowiek pragnienia” symbolizuje duszę szukającą większego zrozumienia i bliskości z boskością poprzez wewnętrzną transformację i oczyszczenie.

Krytyka materializmu: Podobnie jak w innych jego pracach, Saint-Martin krytykuje materialistyczne podejście do życia, które jego zdaniem odciąga ludzi od prawdziwego duchowego celu. Zamiast tego, promuje dążenie do duchowych wartości.

Wpływy mistyczne i filozoficzne: W „L’Homme de désir” znajdziemy wpływy chrześcijańskiego mistycyzmu, szczególnie idei o duchowej podróży duszy do Boga. Saint-Martin czerpie również z kabały i innych tradycji ezoterycznych.

Uniwersalizm: Książka odzwierciedla uniwersalny pogląd na religię. Saint-Martin uważał, że wszystkie autentyczne tradycje duchowe w swoim rdzeniu dążą do tego samego celu – zjednoczenia z Boskością.

Wpływ na ezoteryzm i okultyzm: „L’Homme de désir” wywarł znaczny wpływ na rozwój późniejszych ruchów ezoterycznych i mistycznych, w tym martinizmu. Jego podejście do duchowości jako wewnętrznej, osobistej podróży miało duży wpływ na późniejsze myślenie ezoteryczne.

Język symboliczny: Saint-Martin używa bogatego, symbolicznego języka, aby wyrazić głębokie prawdy duchowe, co czasem może sprawiać, że tekst jest trudny do zrozumienia bez głębszego studiowania i refleksji.

„L’Homme de désir” jest ważnym dziełem w dziedzinie mistycyzmu i ezoteryzmu, odzwierciedlającym głębokie poszukiwanie duchowej prawdy i zrozumienia.

Hrabia Cagliostro i Wolnomularstwo

W zeszłym miesiącu w edytorskich Notatkach Miesiąca przeznaczono znaczną przestrzeń na temat Josepha Balsamo kontra Hrabia Cagliostro, co można by uznać za wyczerpane przynajmniej na chwilę obecną. W kwestii rozróżnienia lub tożsamości tych dwóch postaci na scenie historii nie ma wątpliwości, że doszliśmy do momentu, w którym należy zrobić przerwę, chyba że przez szczęśliwy przypadek badań natrafimy na kolejne informacje. Czytaj dalej