Sny należą do najbardziej ciekawych zjawisk ludzkiego umysłu, a zainteresowanie, jakie wzbudziły we wszystkich epokach zarówno wśród niewykształconych, jak i wielkich filozofów, było wielkie i powszechne.

Panuje przekonanie we wszystkich warstwach społecznych i wyznaniach, we wszystkich epokach i narodach, wśród Żydów, Chrześcijan, Muzułmanów, Pogan – wśród wszystkich wierzących w istnienie Najwyższego Bóstwa, bez względu na sposób oddawania Mu czci – że Bóg czasami objawia swoją wolę lub zamiary za pośrednictwem snów.

Znane są autentyczne przypadki spełnienia się snów, a jednym z najbardziej niezwykłych jest ten, który obecnie przynosi ubogim miasta Newark w Nottinghamshire, w Anglii, coroczny dar chleba. Okoliczności są następujące:

W pierwszej połowie 1644 roku Newark było utrzymywane przez niewielką siłę Rojalistów, miejsce było oblegane przez armię Szkotów dla Parlamentu. Jednym z najbardziej znanych i najbogatszych mieszkańców był Herkules Clay, alderman, a później burmistrz gminy, który mieszkał w domu na Rynku, gdzie obecnie znajduje się dom bankowy Messrs. Godfrey* i Riddell. W nocy 8 marca 1644 roku pan Clay śnił, że pocisk artyleryjski oblegających zapalił jego dom i całkowicie go strawił. Następnie, w nocy 9 i 10 marca, ten sam sen był mu przedstawiany bardzo wyraźnie.

Zaintrygowany dziwnością tego, pan Clay wstał wcześnie rano 11 marca i przeniósł swoją rodzinę oraz część dobytku do, jak sądził, bezpieczniejszego miejsca; i to zostało zrobione tuż przed tym, jak pocisk z baterii oblegających uderzył w dach domu Aldermana, przechodząc przez każde piętro, podpalił budynek, który został całkowicie zniszczony.

Aby upamiętnić swoje szczęśliwe ocalenie dzięki cudownemu snowi, pan Clay umieścił w swoim testamencie klauzulę, przekazując gminie dwa razy po 500 dolarów, które miały być lokowane z odsetkami; zyski z 500 dolarów miały być przekazane wikariuszowi na wygłoszenie kazania każdego roku 11 marca, a zyski z drugich 500 dolarów miały być rozdawane ubogim miasta, w chlebie, co roku w tym samym dniu.

1. Visio, czyli wizja. W tym rodzaju snu, lub można by nawet powiedzieć w rodzaju przebudzonej ekstazy, widziano wydarzenie zwiastujące przyszłość, które później spełniało się dokładnie tak, jak zostało przewidziane.
2. Oraculum, czyli sen Orakulum. Miało to miejsce, gdy podczas snu jedno z Bóstw lub jakaś czcigodna osoba pojawiała się i ogłaszała, co miało lub nie miało się zdarzyć, lub nakazywała, co należy zrobić lub czego unikać. Aby wywołać takie sny, zwyczajowo spędzano noc w świątyni lub w miejscu świętym dla Bóstwa, którego rady lub pomocy poszukiwano.
3. Insomnia, czyli sny wynikające z niepokoju spowodowanego uciskiem umysłu, ciała lub losu. Sny tego rodzaju nie były uważane za natchnione.
4. Fantasm. W tym stanie osoba zaczynająca drzemać, myśląc, że jest obudzona, wyobraża sobie, że widzi postacie różniące się kształtem i wielkością od naturalnych obiektów, które rzucają się na nią i krążą wokół, lub być może siedzą na jej łóżku. Pod tą kategorię starożytni zaliczali koszmary nocne.

Takie było powszechne podziałanie snów na klasy zgodnie ze starożytnymi filozofami.

Z pism jednego ze starożytnych autorów wynika, że greccy wróżbici używali pewnych matematycznych tablic do interpretacji snów, ponieważ Plutarch mówi o pewnym Lizymachu, wnuku Arystydesa Sprawiedliwego, który siedział koło Świątyni Bachusa i zarabiał na życie interpretując sny w ten sposób. Innym starożytnym pisarzem o snach i ich interpretacji był Artemidorus, który żył około roku 100 n.e. Znaczna część jego dzieła o interpretacji snów przetrwała do naszych czasów, podobnie jak pisma Junianusa Magusa, który żył w późniejszej epoce.

Artemidorus nie tylko kupował każdą książkę, o której mógł się dowiedzieć, dotyczącą wyjaśnienia snów, ale również poświęcił dużo czasu na podróże w celu nawiązania znajomości z wróżbitami i innymi, i prowadził obszerną korespondencję z osobami tego rodzaju w Egipcie, Grecji i Italii, starannie zbierając wszystkie relacje o snach i wydarzeniach, które miały nastąpić po nich.

Temat snów i wróżb otrzymał dużo uwagi w Cesarstwie Rzymskim na początku ery chrześcijańskiej. Za panowania cesarza Augusta uchwalono prawo, zobowiązujące wszystkich, którzy śnili coś dotyczącego państwa, do natychmiastowego upublicznienia tego, albo za pomocą tablicy ogłoszeniowej, albo przez ustne przekazanie woźnego miejskiego. Sam cesarz, w wyniku wizji, używał jednego dnia w roku na ulicach. Tak więc, wielka była waga przywiązywana do snów przez pogańskich filozofów dawnych czasów. Jak mocno prorocy Żydów i apostołowie chrześcijaństwa wierzyli w nie, wie każdy chrześcijanin, który czyta swoją Biblię.

źródło: Lord Bayron „Dream Book”, New York City 1886