Niestety, przez wieki narosła gęsta skorupa doktryn, mgły tradycji, folklor chłopski i plątanina interpretacji filozofów. W tej ogromnej dżungli bagna i przepaści pojawiają się samozwańczy przewodnicy: wielu z dobrymi intencjami, niektórzy, którzy doświadczyli kilku błysków oświecenia; niektórzy, którzy czytali niewłaściwe książki i wierzą, że idą we właściwym kierunku, ponieważ mają szczere motywy, i nieliczni – bardzo nieliczni – którym dano wskazówki prawdziwej nauki.

Teraz beztrosko, bez jasnej perspektywy, bez znajomości długości i szerokości geograficznych, plączą się i błądzą po tych mglistych światach, a duchowe poszukiwanie czasami staje się farsą, czasami tragedią; czasami przełamują te bariery i odkrywają jedną z ukrytych nauk.

Tylko wtedy okultyzm staje się ważny w drodze życia i mądrości. Wtedy poprzedni pretendenci są widziani w ich prawdziwej wartości: wszyscy przez poprawne lub niepoprawne podejścia służyli pewnemu użytecznemu celowi, ponieważ nauczyli dyskryminacji; ale teraz ujawnia się wskazówka ogromnej i wzniosłej budowli. Odkrywają teraz, że choć ukryta, jest dynamiczna i naładowana potężną i tajemną wzajemną grą wpływów i sił przez mikrokosmos: prawdziwy ezoteryzm, tak płynnie używany, ale nigdy nieujawniony.

Teraz widoczne są prawdziwe i fałszywe relacje: to nie tylko objawienie, ale rewolucja; znaczenie jest nadawane temu, co było bezsensowne; ukryta mechanika pojawia się bez oparów teorii i spekulacji; zarówno gładkie, jak i ponure interpretacje są ujawniane w ich prawdziwej ignorancji, wąskości i bezczelności, a negatywne sposoby życia są pogardliwie odrzucane: radosny purytanizm niezrównoważonych.

Tylko silni i pełni pasji mogą rozdarć te różnorodne zasłony; tylko mocne oczy mogą stawić czoła temu duchowemu blaskowi, i tak jak silnik pulsuje mocą, tak powinni ci, którzy chcieliby stać się bogami; gdyż królestwa prawdziwych niebios nie są dla emocjonalnych eunuchów, wysuszonych i bezbarwnych. Samooszukiwanie tworzy więcej zasłon iluzji niż kiedykolwiek rozwikłuje. Żadna z gałęzi tych tajemnych nauk nie może być również używana, jeśli ludzkie mechanizmy są zniekształcone, słabe lub niekompletne.

Niestety, wielu myli słabość z dobrocią i wierzy, że jasne i czyste kontury charakteru i siły mogą wyrosnąć z wyczerpanej natury negatywnej moralności; nie doceniając, że baterie ciała muszą być mocno naładowane, wibrujące wieloma formami siły, aby można było wykorzystać jakąkolwiek naukę okultystyczną w praktycznym, codziennym użyciu.

Tu ujawnia się użyteczność i znaczenie okultyzmu, który przybiera liczne formy i wiele nazw; ponieważ te techniki nie są nazywane „okultystycznymi”. Wielki artysta nieświadomie stosuje projekcję i dostrojenie do swojej pracy; udany biznesmen używa, nieświadomie, formy jasnowidzenia; natchnieni lekarze, poprawną diagnozę; poeta, moce prorocze. Beethoven, Mozart, Shakespeare i Milton słyszeli wielkie pulsacje wyższych sfer i je zapisywali.

To są wasi prawdziwi okultyści: geniusze, którzy doskonalili pojazdy przez wiele inkarnacji, mistrzowie; wszechstronni w swoich wizjach i w swoich pracach, którzy jednak nigdy mogą nie używać terminu „okultystyczny”, ale którzy czynią chwalebne i praktyczne użycie swoich mocy na korzyść ludzkości. Ktokolwiek przynosi człowiekowi więcej światła i otwiera drogę do indywidualnej wolności, ujawnia nam nasze własne wewnętrzne bogactwo i dowodzi znaczenia okultyzmu w naszych codziennych działaniach.

REDAKTOR

źródło: HOW IMPORTANT IS THE STUDY OF OCCULTISM? from THE OCCULT OBSERVER a Quarterly Journal, no. 1, 1949.

Oto kilka przykładów:

Znajdujemy u Goethego (Listy do dziecka) następujące szczegóły o Beethovenie:
Beethoven, opowiadając o źródle natchnień do swych arydzieł, mówił do Bettina: „Jestem zmuszony poddawać się falom melodyj, płynących z ogniska natchnienia. Staram się podążać za niemi, chwytam je namiętnie, ale wymykają mi się i nikną wobec mnóstwa otaczających mnie przeszkód. Wkrótce jednak znów chwytam z zapałem natchnienie, zachwycony mnożę jego modulacje i w ostatniej chwili triumfuję przy pierwszej myśli muzycznej – oto symfonja gotowa…

Powinieniem żyć sam z sobą. Wiem, że Bóg i aniołowie są bliżej mnie w mojej sztuce, niż inni. Komunikuję się z nimi i nie doznaję stąd żadnej trwogi. Muzyka jest jedynem wejściem duchowem do wyższych sfer inteligencji. Kończąc tworzenie swych najsłodszych melodyj, wykrzykiwał: „Byłem w ekstazie”.

Mozart ze swej strony tak opowiada o tajemnicach natchnienia muzycznego w liście do przyjaciela *1:
„Mówisz, że pragnąłbyś wiedzieć, w jaki sposób komponuję i jakiej trzymam się metody. Nie mogę ci nic więcej powiedzieć nad to, co następuje, bo sama nic nie wiem i nie umiem sobie wytłumaczyć.

1) List ten jest ogłoszony w ,,Życiu Mozarta” przez Holmesa
w Londynie 1895 r.

„Kiedy jestem w dobrem usposobieniu i sam na przechadzce, napływają mi obficie myśli muzyczne. Nie wiem, skąd te myśli przychodzą i jak dostają się do mnie: wola moja nie bierze w tem żadnego udziału. A u schyłku życia, kiedy już zawisł nad nim cień śmierci, w chwili ciszy i pogody ducha, przywołał on jednego z przyjaciół, który był z nim w pokoju:
– Słuchaj – rzekł mu – słyszę muzykę.
– Ja nie słyszę nic – odrzekł przyjaciel.
Ale Mozart oczarowany nie przestaje wsłuchiwać się w melodje niebiańskie. I blade jego oblicze promienieje, potem przytacza świadectwo ,św. Jana: „l słyszałem muzykę
niebios”.
Wówczas to skomponował swoje Requiem. Kiedy je ukończył, przywołał córkę Emelję i rzekł:
– Chodź moje dziecię, dopełniłem już zadania, moje Requiem ukończone.
Córka zaśpiewała kilka strof, a zatrzymawszy się na melancholicznych i głębokich nutach utworu, obejrzała się na ojca, by otrzymać jego uśmiech pochwalny, ale
znalazła już tylko uśmiech ciszy i odpocznienia wiekuistego.
Mozart odszedł z tego świata.
Godziło się, aby znakomite to medjum, które całe życie wsłuchiwało się w melodyjne głosy przestrzeni, skonało w ostatniej harmonji, oddało duszę w nadludzkiej skardze, o akcentach niewypowiedzianych, do której zdolni są jedynie wielcy natchnieni, gdy wejdą na progi światów chwalebnych.

Massenet, z powodu poematu symfonicznego, wykonanego w Leeds w 1898 r., pisał te słowa, powtórzone przez „Light” z Londynu, 1898 r.:
„Jest coś niezbadanego w tej kompozycji i pragnę, żeby ci, co pierwszy raz ją posłyszą, nie wytworzyli sobie o niej błędnego mniemania. Chcę opowiedzieć historję jej powstania.

Niedawno podróżowałem po Simplon. Przybywszy do małego hotelu pośród gór, postanowiłem spędzić tu kilka dni w doskonałej ciszy. Zamieszkałem więc dla odpoczynku, ale pierwszego ranka, kiedy siedziałem sam w tej uroczej ciszy górskiej, dosłyszałem głos. Co śpiewał on?

Nie wiem zupełnie. W każdym razie ten głos duchowy, obcy „rozbrzmiewał w moich uszach i zostałem pochłonięty  przez marzenie, zrodzone z głosu i samotności górskiej.”

Massenet, jak Mozart, otrzymywał zatem natchnienia z zewnątrz, niezależnie od woli własnej. Można powiedzieć, że komunikowanie się nieba z ziemią uwidocznia się pod tysiącznemi postaciami w tworach  myśli i genjusza, aby zatriumfowało piękno i urzeczywistnił się ideał boski.

Oto jest prawda odwieczna. Dotąd słabo ją pojmowano. Ale już czyni się światło i wkrótce ludzkość posunie się z większą ufnością po żyznej drodze. Związek żywych z umarłemi, z Duchami światła i prawdy, stanie się bardziej świadomy, bardziej skuteczny, a dzieło ludzkie zyska na sile i wielkości.

To samo powiedzieć można o Haydnie, Glucku, Szopenie i innych. Szopen miewał wizje, które go czasem przerażały. Jego najpiękniejsze utwory: Marsz żałobny, Nokturny zostały napisane w zupełnych ciemnościach. Każde dzieło Wagnera ma podkład duchowości.

Wyraża się to zarówno w słowach Lohengrina, Tannhausera, Parsifala, jak i w samej Ludzie sławni byli po większej części medjami słyszącemi. Tworzyli swe dzieła przeważnie po obudzeniu. Dante nazywał poranek „godziną boską”, bo w tej godzinie możemy wyrazić natchnienia nocy. Wiele ciekawych rzeczy możnaby powiedzieć o nocnych objawieniach, otrzymywanych przez genjusza. Starożytni znali tajemnicę tego natchnienia, bo mówili: „Dzień jest dla ludzi, noc do bogów należy”. Podczas snu dusze wyższe wstępują do sfer cudownych; zanurzają się w promieniach myśli boskiej, w oceanie dźwięków, wibracyj harmonijnych, odnajdują tam pierwiastki i przyczyny wiecznej symfonji.

Franciszek z Assyżu, Mikołaj z Tolentino zapadali w ekstazę, posłyszawszy odległe echo, kilka zagubionych nut koncertu niebiańskiego, nieskończonej orkiestry światów. Rafael Sanzio mówił, że najpiękniejsze jego dzieła zostały mu natchnione i ukazane w rodzaju widzenia. Dannecker, rzeźbiarz niemiecki, utrzymywał, że pomysł do arcydzieła „Chrystus”, był mu zakomunikowany przez natchnienie we śnie, choć napróżno go szukał w godzinach studjów.

Wiele możnaby napisać o udziale wyższych natchnień w sztuce.

Czy wpływu z góry nie należy także widzieć w tej potędze słowa, która podnosi i porywa tłumy, jak wiatr podnosi fale morskie? Szczególniej przejawia się to u mówców o wielkim polocie, którzy w pewnych chwilach są jakby oderwani od ziemi i niesieni na szerokich skrzydłach, lub u improwizatorów o czarownych okresach, harmonijnym stylu, których słowo płynie falą pośpieszną, co Cyceron nazywał „rzeką wymowy”.

=> powrót do spisu treści

Mozart, Mickiewicz, Alfred de Musset, Radwan Radziszewski