3) „Syn Boży“, Istota wzrosła do tego stopnia, że samowiedzę swą wewnętrzną może zjednoczyć ze świadomością wszechświata.
4) Ludzie, którzy przekroczyli stadyum ludzkie i zajmują szczebel więcej lub mniej wzniesiony w hierarchii boskiej.
5) Manu, Hermes, Mojżesz, Budda i wielu innych, byli takimi właśnie wysłańcami.

Objawienie wyroków prawdy, niezbędnych dla ewolucyi duchowej ludzkości, przyśpiesza znacznie rozwój dusz i sprowadza do minimum sumę prób i boleści, towarzyszącym doświadczeniom , nie wspieranym przez orędownictwo.

Wiara w prawdy ogłoszone przez Objawienie i rozprzestrzenione przez szereg Wtajemniczonych, jest z początku wiarą ślepą, zgodzeniem się bez roztrząsań z twierdzeniam i proroków i królów wtajemniczonych, ufnością instynktową w wielką Duszę, w Istotę której boskość przejawia się doskonałością i potęgą. Takimi Przewodnikami byli Hierofanci, Wodzowie boskich dynastyi w Atlantydzie’1 i w Egipcie; takim i byli Manu, Zoroaster, takim był wielki mistrz litości – Budda; takim był Chrystus; takim i też będą wszyscy wielcy Wysłańcy przyszłości.

W rażenie wywarte przez wielkie prawdy na kiełkujący umysł ludzi pierwotnych, trwa w przeciągu długich okresów, gdy zaś wyniki osięgnięte przez Jaźnie (dusze) wcielające się, uznane są jako dostateczne, wówczas piecza bezpośrednia powoli się umniejsza, wielcy Instruktorowie zanikają, ludzie w chodzą w okres myślenia samoistnego, gdy czynami ich najpożyteczniej kierować może rada własnego „głosu sumienia”.

Pomoc duchowa ogranicza się wówczas na nauczaniach udzielanych przez religie i przez wtajemniczonych kapłanów zawiadujących niemi. Kiedy nadchodzą krytyczne okresy umysłowości, łączne z rozwojem młodości ras, kapłani ci i Mędrcy przestają być na świeczniku. Pozostają znani zaledwie niewielkiej garstce, i powoli są zastąpieni przez duchowieństwo, więcej lub mniej oświecone, w owych okresach jednak misya Boska jest już wypełnioną, jasność dostateczna rozwidnia się w duszach,

’1 Obacz uwagę *) na str. 8.

Jaźnie są już rozwinięte w tym stopniu, iż mogą same kierować swą osobistością '1 gdyż walka jest dla nich korzystną, błąd i zawody są tylko środkami dalszego rozwoju, a niepewność i zwątpienie szczeblami wiodącymi ku mądrości.

’1 „Osobistością” jest ogół uzdolnień wykazanych przez Jaźń na ziemi, za pośrednictwem mózgu fizycznego. Jaźń im więcej rozwinięta, tem sposobniejszą jest do kierowania temi właściwościam i, tem „ja“ fizycznem, tą indywidualnością mózgową.

źródło: dr. Théophile Pascal „GŁÓWNE ZARYSY TEOZOFII” przekład H. KRZEMIENIECKIEJ

dla duszy jest ta, która najwięcej zadawala jej dążenia. Człowiek wierzy tylko w to, co rozumie, kocha to, co wibruje harmonijnie z jego naturą, a te dwa czynniki tłómaczą nieskończoną różnolitość wiary w ludzi.

Dla dzikiego, zniekształcony szczątek jakiejś wielkiej religii minionej, częstokroć jest czemś najłatwiejszem do przyswojenia: i tak, ubóstwia on chętnie potęgi sprowadzające burze, kołyszące oceany, lub udzielające plony. Składa im ofiary, dla pozyskania ich przychylności lub otrzymania łaski; modli się nie dlatego, iż wielbi lub kocha, lecz dlatego, że obawia się lub pożąda. Wszelki inny ideał tymczasowo jest dlań nieużyteczny, w wielu razach nie można nawet odnieść się do jego moralności, gdyż ona jeszcze nie istnieje '1, może zaś dopiero po upływie całych stuleci, życie ich rozświetli się miłością.

Dla niektórych ras sangwinicznych i gwałtownych, takich na przykład jakie wyznają Islam , dostosowanie się do nauki Religii i moralności głoszonej przez Mahometa, jest prawdopodobnie czemś najodpowiedniejszem w teraźniejszem stadyum ich ewolucyi.

Dla większości ludzi tegoczesnych, religie oparte na uczuciu są obecnie najwłaściwsze: oto powód ogromnego rozpowszechnienia Buddyzmu '2 i Chrystyanizmu '3; jedna głosi miłosierdzie, druga w draża pobożność, które są dwiema postaciami miłości.

Pierwiastek metafizyczny, wiodący do najwyższej mądrości, charakteryzujący szczyty Buddyzmu, dla tłumu pozostał martwą literą, będąc przywilejem tylko rzadkich dusz zdolnych do ujęcia go; najwyższa zasada nabożeństwa Komunja (Zjednoczenie) pojętą była tylko przez nieliczną mniejszość chrześcijan.

Piękna Religia Zoroastra opierała się na wiedzy; ponieważ cel dla którego była założoną, utracił odtąd w znacznej części swą racyę bytu, w nasze czasy wyznaje ją zaledwie garstka ludności.

Hinduizm pozostał bardzo żywotny, nawet w czasie długiej nocy trwającej od chwili upadku Indyi '4. Był on religią pierwotnego jądra aryjskiego, pniem z którego rozgałęziły się wszystkie religie odtąd powstałe. Tworzy on całość zawierającą ogół rozjaśnień przeznaczonych dla naszej piątej Rasy. W Upanishadach znajdują się one w postaci metafizycznej, jako też i w sześciu wielkich szkołach filozoficznych, stanowiących chwałę intelektu induskiego.

1) Misyonarz angielski wyrzucał Tasmańczykowi, iż zabił swą żonę aby ją zjeść. W tym pierwotnym umyśle wyrzut wywołał wcale inne pojęcie, niż uświadomienie zbrodni, a mianowicie antropofag wyobraził sobie, że misyonarz przypuszcza iż mięso ludzkie jest nieprzyjemne w smaku. Odpowiedział mu gtez: „Przecież ona była bardzo dobra!”
2) Religia ta liczy 400 miljonów wyznawców (obacz katechizm buddyjski Olcott’a).
3) 200 miljonów wiernych.
4) Od śmierci Kryszny.

Kult '1 jego tak wspaniały w swych zastosowaniach okkultystycznych i w Jodze '2 wzniesiony do stopnia tak wysokiego, jak w żadnej innej religji, zawiera je w postaci przepisów pobożności; w Wedanga, 64 umiejętnościach, z których Zachód z zachwytem by czerpał gdyby je znał, istnieją one w postaci naukowej; Manu (Manawa Dharma Shastra) zawiera etykę i sztukę sprawowania rządów; w Wedach mądrość, której tylko uszkodzone szczątki zostały pozostawione na świecie, podczas ciemności Cyklu czarnego (wiek żelazny), która znów się jednak pojawi we wspaniałej całości, gdy powróci Cykl ducha.

1′ Kult ten przechowywa się w Prawach Manu, Księdze przepisów zmniejszonych i zniekształconych przykazań wielkiej Istoty, która kierowała pierwszemi krokami naszej rasy. (Obacz Revue Thćosophiąue franęaise z r. 1898: Rasy przedhistoryczne).
2′ Ekstaza, komunja, zjednoczenie.

źródło: dr. Theophil Pascal „GŁÓWNE ZARYSY TEOZOFII” przekład H. KRZEMIENIECKIEJ

Théophile Pascal (1860-1909) was a French physician and General Secretary of the French Section of the Theosophical Society based in Adyar. He was awarded the Subba Row Medal in 1906 for his writings.