Nie będziemy mówić o ważnej kwestji używania siły rozrodczej w stosunkach obu płci; kwestja powyższa jest tak ważna, że należałoby poświęcić jej całą książkę; oprócz tego zadania niniejszej książki nie pozostawiają miejsca na rozpatrywanie tej rzeczy szczegółowo. Powiemy tylko parę słów o niej.

W miarę ruchu postępowego w życiu ludzkiem, pojawiły się funkcje płciowe wyższego rodzaju i obecnie stosunek obu płci zbudowany jest na zasadach o wiele wyższych, niż ten który istnieje u zwierząt i ludzi o materjalnych formach życia. Stosunek ów jest udziałem mężczyzn i kobiet, rozwiniętych umysłowo i duchowo. Należyty stosunek między mężem i żoną dąży do podniesienia, wzmocnienia  i uszlachetnienia obu stron, nie zaś do poniżenia,  osłabienia i bezczeszczenia, jak to ma miejsce w stosunkach, opartych jedynie na instynkcie rozrodczym. W tem leży przyczyna niezgody małżeńskiej i rozkładu, gdy jedna ze stron podnosi się do wyższej sfery umysłowej i widzi, że druga nie może za nią podążyć. W ówczas poglądy ich leżą na różnych płaszczyznach i małżonkowie nie znajdują już tego, czego wzajemnie szukali w swych duszach.

Jogowie, chociaż pędzą takie życie w którem fizyczne stosunki płci nie grają wielkiej roli, uznają jednak i cenią znaczenie zdrowego stanu organów rozrodczych i wpływu ich na ogólny stan zdrowia danego indywiduum. Jeśli organy owe znajdują się w stanie niemocy, to reakcja odruchowa i cierpienie sympatyczne rozpowszechnia się w całym organiźmie fizycznym. Oddychanie pełne (opisane w jednym z poprzednich rozdziałów) nadaje rytm, który podtrzym uje zgodnie z planem samej natury, normalny stan tej ważnej części naszego organizmu; przedewszystkiem należy zauważyć, że czynności rozrodcze organizmu zostają wzmocione i ożywione przez refleks sympatyczny oddychania nadający ogólny rytm całemu organizmowi. Bynajmniej nie chcemy przez to powiedzieć, że zachodzi potrzeba budzenia zwierzęcych namiętności.

Jogowie głoszą wstrzemięźliwość i czystość w stosunkach małżeńskich tak samo jak i pozamałżeńskich. Jogowie umieją zagłuszyć w sobie popęd zwierzęcy i poddać go kontroli woli i rozumu. Lecz władza nad instynktam i płciowemi nie jest synonimem niemocy płciowej i nauka jogów mówi, że tak kobieta jak i mężczyzna o zdrowych organach rozrodczych, posiada silniejszą wolę, skierowaną ku zagłuszeniu popędu. Jogowie sądzą, że wiele zboczeń płciowych pochodzi z niedostatku zdrowia norm alnego i jest następstwem osłabienia (prędzej chorobliwego niż istotnego) działalności systemu rozrodczego.

Jogowie wiedzą także, że energję płciową można konserwować i wyzyskać na rozwój ciała i umysłu danego osobnika, zamiast tracić ją przez nienaturalne nadużycia, które są obecnie potrzebą wielu ludzi nieświadomych niebezpieczeństwa, Na jednej ze stron następujących przytoczymy zwykłe ćwiczenie jogów, m ające na celu zachowanie siły rozrodczej. Czytelnik zobaczy, że pełne oddychanie jest potężnym środkiem do zachowania zdrowia tej części organizmu, bez względu na to, czy zechce stosować się do teorji jogów o wstrzemięźliwości czy nie. Człowiek namiętny zauważy, że gdy zdrowie nasze jest norm alne, raczej zmniejsza to niż zwiększa popęd płciowy. Chory mężczyzna lub kobieta zauważy, że zdrowie  normalne jest synonimem wzmocnienia i uwolnienia od przygniatającej ich niemocy. Ideałem jogów jest ciało silne we wszystkich swych częściach, obdarzone wzniosłem! ideami i znajdujące się pod kontrolą woli silnej i rozwiniętej.

Jogowie posiadają dużą wiedzę, dotyczącą użycia i nadużycia zdolności rozrodczych u płci obojga. Niektóre fragm enty ezoterycznej strony ich nauki, przedostały się na Zachód. Skorzystali z nich uczeni zachodni, co przyniosło już niemało pożytku. W tej książce nie możemy wchodzić w dyskusje nad owemi teorjami, lecz zwrócimy  uwagę na sposób, który pomoże energję rozrodczą zmieniać w siłę życiową organizmu zamiast ją tracić i zużywać na zagłuszenie namiętności. Energja rozrodcza jest energją twórczą; może być konserw owana w organiźmie i zamiast do tworzenia nowego życia może służyć do odrodzenia osobnika płodzącego przez wzmocnienie tężyzny i żywotności jego organizmu.

Gdyby mieszkańcy Zachodu to rozumieli, uniknęliby wówczas wielu klęsk i nieszczęść, i staliby się silniejszymi umysłowo, moralnie i fizycznie.

Takie przenoszenie energji rozrodczej na cały organizm daje uprawiającym je wielką żywotność. Napełnia ich ono wielką siłą życiową, która promieniuje z nich jako magnetyzm specjalny. Energja zmieniona w ten sposób może być skierowana w inne łożysko i korzystnie zużytkowania. W energji rozrodczej przyroda skupiła jeden z najpotężniejszych przejawów prany, ponieważ celem tej energji jest twórczość. W ten sposób największa siła życiowa skoncentrowana została w stosunkowo najmniejszym miejscu. Organ rorodczy jest najsilniejszą baterją, w której zgromadzono siły życia zwierzęcego. Siły owe można używać sobie na pożytek, tak samo jak zużywać przy zwykłych czynnościach rozrodczych, lub nadużywać ich w niepowstrzymanej lubieżności.

Jogowie „przekształcają“ energję rozrodczą za pomocą bardzo prostego ćwiczenia, do którego wchodzi oddychanie rytmiczne i które daje się łatwo wykonywać. Ćwiczenie to można uprawiać zawsze, lecz polecamy je w wypadkach kiedy człowiek najsilniej uczuwa instynkt płciowy. Wówczas energja rozrodcza najłatwiej może być przekształcona w inną energję, służąc odrodzeniu człowieka.

Kobiety i mężczyźni zajęci twórczością umysłową, lub pracą fizyczną wymagającą twórczości, mogą przy pomocy tego ćwiczenia stosować ową energję twórczą do swej pracy; z każdym wdechem będą oni przekształcać energję, a z każdym wydechem rozsyłać ją. Czytelnicy zrozumieją oczywiście, że przekształca się tu, nie nasienie, lecz ożywiająca je energja praniczna, jako dusza organu rozrodczego.

źródło: JOGI RAMA – CZARAKA “HATHA-JOGA” NAUKA JOGÓW O ZDROWIU FIZYCZNEM I O SZTUCE ODDYCHANIA, Warszawa 1922

Jakiż zakres poznania w arkanie „Aleph” zawierają prawa jedności i analogji ?

W ogólnym pojęciu możemy przyjąć: Istotą wszelkiej zjawiskowej różnorodności i zmienności jest jedną przyczyną, jedna substancja i jeden proces stawiania się, albo jednością danego zjawiska może być przyczyna, lub substancja, lub proces stawiania się.
Lecz zjawiska podlegają gradacji, znaczy, że i przyczyny zjawisk dzielą się na wyższe i niższe. Niższe neutralizują się w wyższych, kresem zaś neutralizacji jest przyczyna Absolutu-Praprzyczyna.

Jeżeli weźmiemy substancjonalność jako jedność zjawiskową i będziemy rozumować jak w procesie przyczyny, to dojdziemy do konkluzji, że substancja będąc w poznaniu planu fizycznego jednością zjawiskową, w wyższym planie rozkłada się na różnorodne elementa o wartości naturalnej danego planu, które podporządkują się swej substancjonalnej jedności w planie wyższym; ta zaś, dla jeszcze wyższego planu, jest tylko znowu jednością zjawiskowa i tak dalej aż dojdziemy do Absolutu czyli Prasubstancji.

UWAGA: (Należy odróżnić substancję od materji. Cóż wiec jest substancją w zjawisku? Substancja jest to, od czego są zależne wszelkie cechy zjawiska, co stanowi jego istotę, czyli jest to rzeczywista istność zjawiska, albo jedyna realność zjawiska). W procesie stawania się, również to co w planie niższym będzie istota jedności, to w wyższym planie jest tylko zjawiskiem natury wyższej, aż zneutralizuje się w pierwszym cyklu stawania się.

Z powyższego prawa jedności, samo przez się wyłania się i prawo analogji. Jakież więc pojęcie obejmuje analogja? Analogja uczy:

1. Jest jedna absolutna przyczyna, z której powstaje wszelka przyczynowość zjawiskowa. Znaczy to, że przyczyna dla danego zjawiska (skutku) w planie fizycznym jest w planie astralnym, tylko skutkiem tj. zjawiskiem przyczyny planu mentalnego. Działalność przyczyny jest ustaloną przez Absolut w schemacie procesu stawania się.
2. Jest jedna absolutna substancja, z której powstaje wszelka substancjonalność zjawiskowa. Znaczy, że substancja planu fizycznego jest zjawiskiem w pianie astralnym – czyli jednością zjawiskową planu fizycznego.

Z powyższego można określić, że prawo analogji obejmuje Absolut jako źródło Praprzyczyny, Pra-substancji i Pra-procesu stawania się, które to w gradacjach planu wyłaniają jedność absolutną ta zaś jedność zjawiskową.

Jakiż stosunek zachodzi pomiędzy Pra-przyczyną, Pra-substancją i Pra-procesem stawania się. Otóż Praprzyczyna jest tem samem co Pra-substancja w Pra-procesie stawania się.

Analogja więc wyjaśnia bezwzględność idei jedności, która jest pojęciem o Absolucie w metafizycznym poznaniu.

Prawo ograniczonności poznania wyjaśnia zgłębienie dwóch pierwszych postulatów. Arkan wtajemniczenia Aleph obejmuje tylko tajemnicę jedności (prawo analogji wyjaśnia szczegółowo arkan drugi).

Aby zrozumieć istotę teorji hermetycznego poznania, na-leży wyrobić w sobie jasne pojęcie o duchu metody. Do tego celu prowadzi przedewszystkiem gruntowne zrozumienie zasadniczych praw danej metody. W ten sposób ugruntowane pojęcie i zrozumienie zasad metody pozwala nam na swobodne i praktyczne orientowanie się w różnorodności zjawiskowej.

Pierwszym więc zasadniczym prawem, jest prawo jedności czyli prawo Monizmu. Jakaż jest istota prawa jedności? Pojęcie jedności możemy rozłożyć na dwa zasadnicze pojęcia:

1. jest to pojęcie o jedności elementarnej lub koncentrycznej;
2. jest to pojęcie o jedności absolutnej.

Jednością elementarną lub prawo jedności koncentrycznej jest podstawą każdego konkretnego zjawiska lub przedmiotu w danym planie, albo inaczej, jest to substancja lub koncentryczny punkt istoty każdego zjawiska w określonym planie.

Np. Substancja czyli koncentryczny punkt istoty konia jest neutralizacja materji i siły życiowej konia.

Koncentrycznym punktem Makrokosmusu jest Mikrokosmos tj. człowiek czyli neutralizacja ducha i materji.

Pojęcie o jedności absolutnej określa analogja, wyjaśniając bezwzględność idei jasności.

Mając już pewne ugruntowane pojęcie o jedności elementarnej czyli o prawie jedności koncentrycznej, jak również o jedności absolutnej, możemy te pojęcia objaśnić z punktu metodologicznego, tj. zbadać je za pomocą przyjętej metody.

Każde zjawisko w pierwszej chwili wywiera na zmysły ludzkie wrażenie całości — zjawiskowej jedności; przez co jest możliwość rozsegregowania pojęć na gatunki zjawiskowości, to znaczy, że w pojęciu o danym zjawisku mieszczą się wszystkie jego charakterystyczne cechy i właściwości, które pozwalają nam odrazu wymienione zjawisko umieścić we właściwym szeregu zjawisk, zasadniczo różnym od szeregu innych zjawisk.

Przykład: Koń daje nam w naszej świadomości pojęcie całości zjawiskowe, o takich właściwościach, które od razu pozwalają nam zaliczyć go do odpowiedniego gatunku zjawisk

Lecz jest to pojęcie, jakie uświadamiamy sobie w pierwszej chwili pod wrażeniem zjawiska konia. Jeżeli zaś będziemy analizować to zjawisko, to rozłożymy je na szereg różnorodności, jak mięśnie, szkielet, system nerwowy i t. d. i każde z nich będzie w nas/ej ^świadomości wywierać znowu wrażenie jedności zjawiskowej, która znów przez analizę możemy rozłożyć na różnorodne składniki swego rodzaju jedności zjawiskowej i t. d aż dojdziemy do kresu zwanego w nauce oficjalnej Atomem. Lecz czy ta drogą wyczerpaliśmy jedność zjawiskową, czy doszliśmy do pojęcia o pierwiastku substancji? Nie, bo to, co nauka oficjalna podaje nam jako pojęcie o substancji, to jest Atom lub komórka również składa się z pierwiastku aktywnego -to jest siły i pasywnego to jest materji lub siły dynamicznej o której nauka ma tylko elementarne pojęcie.

Z powyższego widać, że substancja planu fizycznego nie stanowi zjawiskowej jedności gatunku zjawiska lub przedmiotu, gdyż analiza planu fizycznego uważa, że całość zjawiskowej jedności tworzy się z neutralizacji substancji pierwiastkowej w umyśle obserwatora. Żeby ustalić w sobie pojęcie o substancji jako niepodzielnej monady, musimy wkroczyć w metafizykę.

Okultyzm uznaje, że całość, zjawiskowej jedności też tworzy się przez neutralizację substancji pierwiastkowej, lecz neutralizację tę wywołuje połączenie czynników akcedentalnych otoczenia i doboru naturalnego tj. czynników nie dających się odczuć zmysłami planu fizycznego z prawem konieczności merkurjalnej; to ostatnie działa dynamicznie.

źródło: „Odrodzenie” Lipiec 1925