Puysegur, jeden z uczni\u00f3w Mesmera, umieszcza\u0142 swoich chorych w ogrodzie pod drzewem magnetyzowanem. Niekt\u00f3rzy z tych chorych wpadali w somnambulizm bez \u017cadnych zabieg\u00f3w usypiaj\u0105cych ze strony Puysegur\u2018a; nazywano ich w\u00f3wczas \u201elekarzami”, gdy\u017c w swym \u015bnie rozpoznawali cierpienia innych chorych i podawali na nie \u015brodki lecznicze. Tyle m\u00f3wi\u0105 dawne kroniki magnetyzmu.<\/p>\n
P\u00f3\u017aniej r\u00f3\u017cni magnetyzerowie obserwowali to samo zjawisko i poznali je bli\u017cej. Okaza\u0142o si\u0119, \u017ce wi\u0119kszo\u015b\u0107 tych, kt\u00f3rzy wpadali w somnambulizm, wyczuwa\u0142a jedynie choroby w\u0142asne i podawa\u0142a \u015brodki zaradcze, a tylko pewna cz\u0119\u015b\u0107 somnambulik\u00f3w posiada\u0142a tak\u017ce zdolno\u015b\u0107 wyczuwania chor\u00f3b innych ludzi. Zrazu przypisywano tym rozpoznaniom nieomyln\u0105 pewno\u015b\u0107; z biegiem czasu przekonano si\u0119 jednak, \u017ce nie zawsze s\u0105 niezawodne. Dzi\u015b wiemy ju\u017c, \u017ce wprawdzie nie s\u0105 nieomylne, ale cz\u0119sto bywaj\u0105 bardzo trafne i \u017ce na og\u00f3\u0142 somnambulicy \u201ewidz\u0105” choroby w\u0142asne wyra\u017aniej, ni\u017c obce. Z tern widzeniem chor\u00f3b \u0142\u0105czy si\u0119 niemal zawsze tak\u017ce zdolno\u015b\u0107 \u201ewidzenia” \u015brodk\u00f3w leczniczych, nieraz bardzo dziwnych i zupe\u0142nie odmiennych od \u015brodk\u00f3w przyj\u0119tych w medycynie.<\/p>\n
Dr Korew (B. 370) opowiada o somnambuliczce, kt\u00f3ra \u201ena jawie nic nie wiedzia\u0142a o magnetyzmie, a mimo to swemu lekarzowi, r\u00f3wnie\u017c go nieznaj\u0105cemu, poda\u0142a we \u015bnie wszystkie g\u0142aski, potrzebne do wprawiania jej w somnambulizm. Odkry\u0142a na nowo to, co innym by\u0142o dawno znane, jak np. celowo\u015b\u0107 pewnych rodzaj\u00f3w g\u0142ask\u00f3w, kt\u00f3re czasem uwa\u017cane s\u0105 nies\u0142usznie za dowolne.\u201c Zwraca tak\u017ce Korew uwag\u0119 na wp\u0142yw muzyki, jako \u015brodka usypiaj\u0105cego.<\/p>\n
Zale\u017cnie od stopnia obznajomienia si\u0119 ze zasadami anatomji i fizjologji opisy chor\u00f3b, podawane przez somnambulik\u00f3w, s\u0105 mniej lub wi\u0119cej zrozumiale i zgodne z terminologj\u0105 medyczn\u0105. Nie o nazwy jednak i o poprawno\u015b\u0107 wyra\u017ce\u0144 tu idzie, lecz o informacj\u0119, w jakim stopniu choroba jest gro\u017ana i jakie s\u0105 widoki wyleczenia, a to zazwyczaj oceniaj\u0105 somnambulicy ze zadziwiaj\u0105c\u0105 trafno\u015bci\u0105. Zdarza si\u0119 nieraz, \u017ce podaj\u0105 ca\u0142kiem inn\u0105 przyczyn\u0119 i siedlisko choroby, ni\u017c to wynika\u0142o z rozpoznania lekarskiego; wtedy mo\u017ce magnetyzer zapyta\u0107 u\u015bpionego, czy jest zupe\u0142nie pewny, \u017ce \u201edobrze widzi\u201c, i dlaczego objawy s\u0105 takie, jakie wskazywa\u0142yby na \u201einn\u0105\u201c przyczyn\u0119 (jednak bez wyra\u017anego wymieniania tej przyczyny). Gdy somnambulik mimo takich pyta\u0144 trwa przy swojem pierwotnem twierdzeniu, nale\u017cy je dok\u0142adnie – najlepiej dos\u0142ownie – zapisa\u0107 i ewentualnie p\u00f3\u017aniej zda\u0107 spraw\u0119 lekarzowi, aby jego zdania wys\u0142ucha\u0107.<\/p>\n
Podawszy chorob\u0119, jej przyczyn\u0119 i siedlisko, m\u00f3wi zazwyczaj somnambulik tak\u017ce o sposobie wyleczenia, lub przynajmniej przyniesienia ulgi, je\u017celi chorob\u0119 uwa\u017ca za nieuleczaln\u0105. Pr\u00f3cz tego okre\u015bla nieraz, jak d\u0142ugo leczenie b\u0119dzie trwa\u0142o, jakie podczas niego wyst\u0105pi\u0105 objawy szczeg\u00f3lne i jak si\u0119 wobec nich nale\u017cy zachowa\u0107. Do takich objaw\u00f3w szczeg\u00f3lnych nale\u017cy czasem samorzutne wpadanie chorego w u\u015bpienie, niekiedy nawet ataki konwulsyj, jako wyraz szybko wyst\u0119puj\u0105cego przesilenia choroby. Nie powinno to dawa\u0107 powodu do zaniepokojenia magnetyzerowi, ani osobom postronnym, gdy\u017c takie zapowiedziane zg\u00f3ry objawy, chocia\u017c wygl\u0105daj\u0105 czasem bardzo gro\u017anie, nie s\u0105 szkodliwe dla chorego, lecz przeciwnie s\u0105 dowodem, \u017ce organizm jego sam wytwarza sobie takie formy przesilenia, jakie najskuteczniej zwalczy\u0107 mog\u0105 chorob\u0119. Wskaz\u00f3wek, podanych przeze\u0144 co do zachowania si\u0119 magnetyzera podczas takich objaw\u00f3w, nale\u017cy przestrzega\u0107 jak naj\u015bci\u015blej, nie lekcewa\u017c\u0105c \u017cadnego szczeg\u00f3\u0142u, np. co do ilo\u015bci g\u0142ask\u00f3w magnetycznych podczas konwulsyj, co do obudzenia o okre\u015blonej dok\u0142adnie godzinie, podawania jakich\u015b \u015brodk\u00f3w pomocniczych wyra\u017anie przepisanych i t.p. Ka\u017cda niedok\u0142adno\u015b\u0107 w wykonaniu, ka\u017cde pomini\u0119cie drobnego napoz\u00f3r szczeg\u00f3\u0142u, powodowa\u0142oby ju\u017c zwichni\u0119cie doskonale u\u0142o\u017conego planu zwalczenia choroby, jaki sobie u\u015bpiony zakre\u015bli\u0142 dzi\u0119ki podwy\u017cszeniu ostro\u015bci spostrzegania w somnambulizmie.<\/p>\n
Zadziwiaj\u0105ce jest, z jak\u0105 dok\u0142adno\u015bci\u0105, niemal co do minuty, podaje somnambulik daty i godziny przysz\u0142ego wyst\u0119powania objaw\u00f3w przesilenia. Nieraz m\u00f3wi: \u201eJutro i pojutrze b\u0119d\u0119 spal magnetycznie od godziny 7 do 12-tej; w ten sen masz mnie wprawi\u0107 siedmiu g\u0142askami od g\u0142owy do st\u00f3p, a obudzi\u0107 trzema g\u0142askami przeciwnymi i dmuchni\u0119ciem na powieki.” Ot\u00f3\u017c chybione by\u0142oby dzia\u0142anie, gdyby magnetyzer sp\u00f3\u017ani\u0142 si\u0119 z usypianiem i zacz\u0105\u0142 stosowa\u0107 g\u0142aski np. dopiero o godzinie 8-mej, lub znowu uzna\u0142, \u017ce kr\u00f3tszy sen tak\u017ce choremu wystarczy, i chcia\u0142 go budzi\u0107 ju\u017c o 11-tej. Podobnie\u017c, gdy powie: \u201eDzi\u015b wieczorem b\u0119d\u0119 mia\u0142 konwulsje od 20-tej do 21-szej\u201c, to \u017ale post\u0105pi\u0142by magnetyzer, gdyby usi\u0142owa\u0142 je powstrzyma\u0107 lub skr\u00f3ci\u0107, przypuszczaj\u0105c, \u017ce choremu zaszkodz\u0105. One w\u0142a\u015bnie – mimo swych strasznych pozor\u00f3w – s\u0105 prawdziw\u0105 i nieraz jedyn\u0105 pomoc\u0105 w chorobie. Czasem somnambulik m\u00f3wi inaczej, podaj\u0105c jednak zarazem \u015brodki zaradcze. Ostrzega np.: \u201ePrzez tydzie\u0144 b\u0119d\u0105 co dzie\u0144 wyst\u0119powa\u0142y drgawki od 6-tej do 7-mej rano; przez ca\u0142y czas tych atak\u00f3w musisz mnie magnetyzowa\u0107 g\u0142askami spokojnymi, poczem wpadn\u0119 w letarg, z kt\u00f3rego mnie zawsze zbudzisz po dwu godzinach.” Znaczy to, \u017ce drgawki s\u0105 szkodliwe, ale nieuniknione, a magnetyzer ma g\u0142askami dodawa\u0107 choremu si\u0142 do ich znoszenia; letarg za\u015b ma by\u0107 wytchnieniem po wyczerpaniu drgawkami.<\/p>\n
\u015arodki pomocnicze, przepisywane przez u\u015bpionego, mog\u0105 by\u0107 bardzo rozmaite. Do cz\u0119sto \u017c\u0105danych nale\u017cy woda magnetyzowana, przyczem nale\u017cy zawsze dok\u0142adnie stosowa\u0107 jej ilo\u015b\u0107 – cho\u0107by tylko w kroplach – podan\u0105 przez somnambulika, podobnie\u017c godzin\u0119 i spos\u00f3b. \u015arodki apteczne ordynuje sobie somnambulik tylko wyj\u0105tkowo: cz\u0119\u015bciej bywaj\u0105 to r\u00f3\u017cne zio\u0142a, a to nie tylko obj\u0119te terminem \u201eofficinalis”, lecz tak\u017ce ca\u0142kiem nieznane w lecznictwie; lub znowu znane wprawdzie we farmakopei, jako mniej lub wi\u0119cej silne trucizny, ale przepisane przez u\u015bpionego w dawkach tak homeopatycznie ma\u0142ych, \u017ce wedle przyj\u0119tego mniemania wcale dzia\u0142a\u0107 nie mog\u0105. Bywa cz\u0119sto, \u017ce zio\u0142a te lub trucizny wcale nie s\u0105 przez somnambulika przepisane do u\u017cytku wewn\u0119trznego (jako napar, czy wyci\u0105g spirytusowy), lecz zewn\u0119trznego; np. \u201ePo\u0142\u00f3\u017c mi trzy listki walerjany na serce, to mnie uspokoi”, lub znowu: \u201eO si\u00f3dmej dasz mi pi\u0119\u0107 listk\u00f3w wawrzynu na czo\u0142o, abym zasn\u0105\u0142”; kiedyindziej zn\u00f3w: \u201eZbudzisz mnie w\u0142o\u017ceniem mi do r\u0119ki kryszta\u0142u g\u00f3rskiego”.<\/p>\n
Dr Kerner (G. 182) przytacza nast\u0119puj\u0105ce wskaz\u00f3wki swej jasnowidz\u0105cej: \u201eZabieg magnetyczny, kt\u00f3ry pani\u0105 Hauffe przez pewien czas podtrzymywa\u0142 o tyle, \u017ce prawdopodobnie silniej \u0142\u0105czy\u0142 jej cia\u0142o eteryczne z fizycznem, podawa\u0142a ona sama zwykle w ten spos\u00f3b: Naprz\u00f3d siedm g\u0142ask\u00f3w wyprostowanymi palcami obu r\u0105k od czo\u0142a wstecz ku uszom i po bokach szyi w d\u00f3\u0142 – co jej zdaniem dzia\u0142a\u0142o tak\u017ce na m\u00f3\u017cd\u017cek – po obu stronach piersi a\u017c do splotu s\u0142onecznego. Potem trzy g\u0142aski od czo\u0142a przez szyj\u0119 i ramiona a\u017c do ko\u0144c\u00f3w palc\u00f3w \u015brednich, a potem podobne trzy g\u0142aski a\u017c do kolan. Wszystkie glaski musz\u0105 by\u0107 prowadzone bez dotkni\u0119cia cia\u0142a. Zale\u017cnie od potrzeby zmienia pani Hauffe liczb\u0119 i rodzaj g\u0142ask\u00f3w; najcz\u0119\u015bciej jednak sz\u0142y tylko do splotu s\u0142onecznego… Przeciwne glaski budzi\u0142y j\u0105 zawsze i by\u0142y jej przykre. Ilekro\u0107 zapad\u0142a w prawdziwy sen magnetyczny, mia\u0142a r\u0119ce wyci\u0105gni\u0119te na ko\u0142drze i skrzy\u017cowane; potem k\u0142ad\u0142a je skrzy\u017cowane na piersiach i modli\u0142a si\u0119 cicho. Ile g\u0142ask\u00f3w otrzyma\u0142a przy usypianiu – co zawsze nast\u0119powa\u0142o o 7-mej godzinie – tyle drgni\u0119\u0107 ca\u0142ego cia\u0142a wstrz\u0105sa\u0142o ni\u0105 przy obudzeniu.”<\/p>\n
Polecenia te s\u0105 \u015bci\u015ble indywidualne, nie mo\u017cna zatem dawa\u0107 drugiemu choremu tych samych \u015brodk\u00f3w, kt\u00f3re jednemu pomog\u0142y; na nic nie zda\u0142yby si\u0119 podobnie\u017c pr\u00f3by budzenia kryszta\u0142em g\u00f3rskim ka\u017cdego u\u015bpionego. Nawet ten sam \u015brodek, kt\u00f3ry w danym czasie pom\u00f3g\u0142, mo\u017ce w tydzie\u0144 p\u00f3\u017aniej by\u0107 ca\u0142kiem bez wp\u0142ywu, lub nawet zaszkodzi\u0107. Ka\u017cdy \u015brodek, podany przez somnambulika, wywiera wp\u0142yw zamierzony przez ten tylko okres czasu, na kt\u00f3ry zosta\u0142 przepisany przez niego. Podobnie jak inne \u015brodki, ordynuje sobie u\u015bpiony zabiegi magnetyczne w r\u00f3\u017cnych ilo\u015bciach g\u0142ask\u00f3w i w r\u00f3\u017cny spos\u00f3b prowadzonych. Tak\u017ce i tu b\u0142\u0119dnem by\u0142oby przyjmowa\u0107, \u017ce skoro jednego razu pi\u0119tna\u015bcie g\u0142ask\u00f3w wywo\u0142a\u0142o sen, to nale\u017cy zawsze stosowa\u0107 po 15 g\u0142ask\u00f3w, aby sen sprowadzi\u0107. Tern bardziej chybionem by\u0142oby pr\u00f3bowa\u0107 usypiania ka\u017cdego chorego pi\u0119tnastoma g\u0142askami. Jedynym sposobem, \u017ceby nie pob\u0142\u0105dzi\u0107 lub nawet nie wywo\u0142a\u0107 skutk\u00f3w wprost przeciwnych zamierzonym, jest tylko pilne zwa\u017canie na wszystko, co m\u00f3wi somnambulik i r\u00f3wnie \u015bcis\u0142e wykonywanie jego polece\u0144. Je\u017celi u\u015bpiony wydaje takie polecenia, \u017ce ich tre\u015b\u0107 wydaje si\u0119 magnetyzerowi sprzeczn\u0105 z do\u015bwiadczeniem w\u0142asnem i z wiedz\u0105 medyczn\u0105, nale\u017cy przed terminem ich stosowania porozumie\u0107 si\u0119 z lekarzem, czy nie s\u0105 szkodliwe dla zdrowia chorego. Gdyby lekarz wyrazi\u0142 powa\u017cne w\u0105tpliwo\u015bci, lepiej jest wstrzyma\u0107 si\u0119 ze stosowaniem tych \u015brodk\u00f3w a\u017c do najbli\u017cszego u\u015bpienia chorego i wtedy zada\u0107 mu pytanie, czy obstaje przy \u017c\u0105daniu wykonania tych polece\u0144.<\/p>\n
W razie odpowiedzi twierdz\u0105cej nale\u017cy mu ogl\u0119dnie zwr\u00f3ci\u0107 uwag\u0119 na zdanie lekarza i przytoczy\u0107, jakie normalnie by\u0142yby nast\u0119pstwa wykonania polece\u0144. W\u00f3wczas u\u015bpiony we wi\u0119kszo\u015bci wypadk\u00f3w odpowie, \u017ce jednak nast\u0119pstwa b\u0119d\u0105 dodatnie, i umotywuje, dlaczego w tym wypadku nie zaszkodz\u0105. Gdyby za\u015b waha\u0142 si\u0119 lub odmawia\u0142 umotywowania, lub wreszcie wykr\u0119ca\u0142 si\u0119 od jasnej odpowiedzi frazesami bez tre\u015bci, lepiej jest nie zastosowa\u0107 si\u0119 do takich nie ca\u0142kiem pewnych polece\u0144<\/p>\n
\u017ar\u00f3d\u0142o: \u201cMagnetyzm \u017bywotny (Mesmeryzm) i jego w\u0142asno\u015bci lecznicze\u201d J\u00d3ZEF \u015aWITKOWSKI, BIBLJOTEKA-LOTOSU Nr 5 rok 1936, naucz. Uniw. J.K. we Lwowie, prezes Tow. Parapsychicznego im. J. Ochorowicza<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Puysegur, jeden z uczni\u00f3w Mesmera, umieszcza\u0142 swoich chorych w ogrodzie pod drzewem magnetyzowanem. Niekt\u00f3rzy z tych chorych wpadali w somnambulizm bez \u017cadnych zabieg\u00f3w usypiaj\u0105cych ze strony Puysegur\u2018a; nazywano ich w\u00f3wczas \u201elekarzami”, gdy\u017c w swym \u015bnie rozpoznawali cierpienia innych chorych i … Czytaj dalej