\u201eRozdzieliwszy swe cia\u0142o na dwie cz\u0119\u015bci Pan najwy\u017cszy sta\u0142 si\u0119 napo\u0142y m\u0119zkim napo\u0142y \u017ce\u0144skim, a \u0142\u0105cz\u0105c si\u0119 z ow\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 \u017ce\u0144sk\u0105 sp\u0142odzi\u0142 Wiradi syna”.
\n(Manu, ksi\u0119ga I, 34.)
\n\u201eTo ja Wiradi, kt\u00f3ry chc\u0105c da\u0107 pocz\u0105tek rodowi ludzkiemu, przeszed\u0142szy najci\u0119\u017csze umartwienia, stworzy\u0142em najprz\u00f3d dziesi\u0119ciu prad\u017capati, pan\u00f3w stworzenia\u201c.
\n(Manu, ksi\u0119ga I, 34).<\/p>\n
W tych to s\u0142owach stary prawodawca hindus\u00f3w przedstawia powstanie tr\u00f3jcy pierwotnej; z kt\u00f3rej wysz\u0142o dziesi\u0119ciu duch\u00f3w wy\u017cszych, maj\u0105cych si\u0119 objawia\u0107 przez tworzenie. Widzieli\u015bmy w jak wspania\u0142ych s\u0142owach ksi\u0119ga pitri m\u00f3wi o mi\u0142o\u015bci ma\u0142\u017conka dla ma\u0142\u017conki i w jaki spos\u00f3b z owego zwi\u0105zku niebia\u0144skiego zradza si\u0119 \u015bwiat.<\/p>\n
We wszystkich pagodach Indyj owa tr\u00f3jca symboliczna przedstawiona jest w postaci trzech g\u0142\u00f3w wyrze\u017abionych z jednego kawa\u0142a granitu lub marmuru, tworz\u0105c ca\u0142o\u015b\u0107.<\/p>\n
Uderzaj\u0105cem jest jak niewolniczo owo pojecie znad brzeg\u00f3w Gangesu \u00a0przesz\u0142o do wierze\u0144 kabalistow \u017cydowskich. Nie s\u0105 to nasze w\u0142asne uwagi jakie czynimy nad\u00a0 kaba\u0142\u0105, ch\u0119tnie to wyznajemy; wszystkie nasze dokumenty i materja\u0142y hebrajskie zapo\u017cyczamy od p. Francke z Instytutu.<\/p>\n
Za\u0142o\u017cyli\u015bmy sobie dowodzenie matematyczne. Chcemy wykaza\u0107, ze kaba\u0142a hebrajska ma \u017ar\u00f3d\u0142o swe w \u015bwi\u0105tyniach Indyj Najlepszym \u015brodkiem, jaki mo\u017cemy u\u017cy\u0107 dla wyja\u015bnienia owego zadania, tak interesuj\u0105cego pod wzgl\u0119dem etnograficznym, jest poprostu zestawienie doktryny pitri, kt\u00f3r\u0105 wyja\u015bnili\u015bmy, i tekst\u00f3w hinduskich jakie przytoczone zosta\u0142y, z tekstami hebrajskiemi\u00a0 i s\u0105dami znakomitego\u00a0 badacza kt\u00f3ry my\u015bla\u0142 o Indjach, gdy wyja\u015bnia\u0142 tajemnice Zohar i Zefer Jeszirah, i stawia\u0142y sobie sam pytanie gdzie mog\u0142a byc kolebka tych dziwnych pogl\u0105d\u00f3w, kt\u00f3re pomimo pewnych punkt\u00f3w zetkni\u0119cia nie wysz\u0142y jednak z filozofji greckiej ani arabskiej.<\/p>\n
Oto w jaki spos\u00f3b autor powo\u0142any przytacza i wyja\u015bnia teksty Zohar, kt\u00f3re prowadz\u0105 jedno\u015b\u0107 do diady a diad\u0119 do triady t\u0105\u017csam\u0105 drog\u0105, jak\u0105 przebiegli ju\u017c marzyciele pagod Hindostanu.<\/p>\n
Pierwszy! to przedwieczny. Widziany oko w oko jest on g\u0142ow\u0105 najwy\u017csz\u0105, \u017ar\u00f3d\u0142em wszelkiego \u015bwiat\u0142a podstaw\u0105 wszelkiej m\u0105dro\u015bci i nie mo\u017ce by\u0107 okre\u015blony inaczej jak przez jedno\u015b\u0107\u201c.<\/p>\n
Z \u0142ona owej jedno\u015bci bezwzgl\u0119dnej, lecz odr\u00f3\u017cnianej od rozmaito\u015bci i wszelkiej jedno\u015bci wzgl\u0119dnej wyp\u0142ywaj\u0105 r\u00f3wnolegle dwie zasady napoz\u00f3r sprzeczne w istocie jednak nierozdzielne, jedna m\u0119ska albo czynna, zwana m\u0105dro\u015bci\u0105; druga bierna czyli \u017ce\u0144ska oznaczana wyrazem, kt\u00f3ry przyj\u0119to t\u0142umaczy\u0107 przez inteligencj\u0119.<\/p>\n
\u201eW szystko co istnieje, m\u00f3wi Zohar, wszystko co zosta\u0142o stworzonem przez przedwiecznego, kt\u00f3rego imi\u0119 niechaj si\u0119 \u015bwi\u0119ci, mo\u017ce istnie\u0107 tylko przez samca i samic\u0119. Z ich wiecznego i tajemniczego \u0142\u0105czenia si\u0119 pochodzi syn, kt\u00f3ry wedle w yra\u017cenia oryginalnego, o trzy muj\u0105c rysy ojca i matki zarazem, obojgu im oddaje \u015bwiadectwo.<\/p>\n
\u00d3w syn m\u0105dro\u015bci i inteligencji, zwany r\u00f3wnie\u017c z powodu swego podw\u00f3jnego dziedzictwa, pierworodnym synem Boga jestto wiedza czyli nauka. Trzy te osoby obejmuj\u0105 i \u0142\u0105cz\u0105 w szystko co istnieje, s\u0105 jednak nawzajem po\u0142\u0105czone w bia\u0142ej g\u0142owie, w przedwiecznym nad przedwiecznemi, bo wszystko jest nim a on jest wszystkiemu. Przedstaw iaj\u0105 go te\u017c o trzech g\u0142owach tworz\u0105cych jedne, to zn\u00f3w przyr\u00f3w nyw uj\u0105 go do m\u00f3zgu, kt\u00f3ry nie trac\u0105c swej jedno\u015bci, dzieli si\u0119 na trzy cz\u0119\u015bci, a za po\u015brednictwem trzydziestu dwu par nerw\u00f3w rozpo\u015bciera si\u0119 po ca\u0142em ciele, podobnie jak trzydziestu dwoma drogami m\u0105dro\u015bci, b\u00f3stw o rozlewa si\u0119 po wszech\u015bwiecie.<\/p>\n
\u201ePrzedwieczny, m\u00f3wi Zohar, kt\u00f3rego imi\u0119 niechaj b\u0119dzie \u015bwi\u0119conem, istnieje o trzech g\u0142owach tworz\u0105cych jedn\u0105, a g\u0142owa ta jest czem\u015b najwznio\u015blejszem mi\u0119dzy rzeczami wznios\u0142emi, a poniewa\u017c przedwieczny reprezentowany jest przez liczb\u0119 trzy, w szystkie inne \u015bwiat\u0142a, t. j. dziesi\u0119ciu Zehrot\u00f3w s\u0105 r\u00f3wnie\u017c obj\u0119te liczb\u0105 trzy\u201d.<\/p>\n
W innym zn\u00f3w ust\u0119pie tego\u017c samego dzie\u0142a czytamy:<\/p>\n
,,Trzy jest g\u0142owy wyrze\u017abione jedna w drugiej, a jedna ponad drug\u0105. W liczbie tej rachujemy najprz\u00f3d\u00a0 m\u0105dro\u015b\u0107, m\u0105dro\u015b\u0107 ukryt\u0105, nie b\u0119d\u0105c\u0105 nigdy bez zas\u0142ony. M\u0105dro\u015b\u0107 owa tajemnicza jest zasad\u0105 najwy\u017csz\u0105 wszelkiej innej m\u0105dro\u015bci. Nakoniec idzie g\u0142owa, kt\u00f3ra panuje nad innemi, jedna g\u0142owa, kt\u00f3ra nie jest jedn\u0105. Co ona zawiera tego nikt nie wie i niem\u017ce\u2019 poniewa\u017c uchyla si\u0119 ona zar\u00f3wno przed nasz\u0105 nauk\u0105 jak i nasz\u0105 niewiadomo\u015bci\u0105. Oto dlatego przedwieczny zwany jest niebytem\u201d. *<\/p>\n
Niekiedy okre\u015blenia, albo je\u015bli kto woli, osoby owei tr\u00f3jcy wyobra\u017cane bywaj\u0105 jako trzy fazy kolejne i bezwzg\u0119nie potrzebne w bycie, zar\u00f3wno jak w my\u015bli\u00a0 jako dedukcja stanowi\u0105ca zarazem genez\u0119 \u015bwiata. Pomimo zdziwienia jakie rzecz ta mo\u017ce wywo\u0142a\u0107, nie beziemy w\u0105tpi\u0107 o niej, gdy przeczytamy nast\u0119puj\u0105ce wiersze wyj\u0119te z Zohary.<\/p>\n
\u201eChod\u017acie i patrzcie, my\u015bl jest podstaw\u0105 wszystkiego co jest; z pocz\u0105tku jednak jest nieznana i zamknieta sama w sobie; dy my\u015bl zaczyna si\u0119 rozpo\u015bciera\u0107 dochodzi do owego stopnia, w kt\u00f3rym staje si\u0119 duchem; tu dotar\u0142szy\u00a0 staje si\u0119 inteligencj\u0105 i nie jest ju\u017c jak pierwej zamkni\u0119ta sama w sobie.<\/p>\n
Duch z koei znow si\u0119 rozwija w \u0142onie samem tajemnic, kt\u00f3remi jest otoczony, i wychodzi ze\u0144 g\u0142os b\u0119d\u0105cy po\u0142\u0105czeniem wszystkich ch\u00f3r\u00f3w niebia\u0144skich; g\u0142os rozlegaj\u0105cy si\u0119 w s\u0142owach wyra\u017anych, w wyrazach z\u0142o\u017conych bo pochodzi z ducha. Ale zastanawiaj\u0105c si\u0119 nad wszystlenu temi stopmam\u0105 wida\u0107 \u017ce my\u015bl, inteligencja, \u00f3w g\u0142os i owe s\u0142owa s\u0105 jednem i tem samem, \u017ce my\u015bl jest zasad\u0105 wszystkiego co jest i \u017ce nie mo\u017ce w niej by\u0107 \u017cadnej przerwy. My\u015bl sama \u0142\u0105czy si\u0119 z niebytem i nigdy si\u0119 nie oddziela. Tak\u0105 jest tre\u015b\u0107 tych s\u0142\u00f3w Jehowa jest jeden a imi\u0119 jego jeden…<\/p>\n
Imi\u0119, kt\u00f3re znaczy jestem oznacza jedno\u015b\u0107 wszystkiego co jest; stopie\u0144, gdzie wszystkie drogi m\u0105dro\u015bci s\u0105 jeszcze ukryte i zlane razem nie mog\u0105c si\u0119 rozr\u00f3\u017cni\u0107 jedna od drugiej. Skoro jednak ustanowi si\u0119 linja o gramczaj\u0105ca, gdy chcemy odr\u00f3\u017cni\u0107 matk\u0119 nosz\u0105c\u0105 w swem \u0142onie wszelk\u0105 rzecz i w chwili porodzenia jej dla objawienia imienia najwy\u017cszego, natenczas rzecze B\u00f3g m\u00f3wi\u0105c: Ja kt\u00f3ry jestem. Nakoniec gdy wszystko jest dobrze ukszta\u0142towane i wysz\u0142o z \u0142ona macierzy\u0144skiego, gdy wszelka rzecz jest na swojem miejscu, i gdy chcemy okre\u015bli\u0107 zarazem szczeg\u00f3\u0142y i byt, B\u00f3g zwie si\u0119 Jehowa czyli jestem ten kt\u00f3ry jestem…\u201d<\/p>\n
Zako\u0144czymy owe spostrze\u017cenia przez zestawienie najbardziej niezwyk\u0142e jakie mo\u017cna zrobi\u0107 mi\u0119dzy doktryn\u0105 pitri Jndyj, a nauk\u0105 kabalist\u00f3w hebrajskich. W idzieli\u015bmy w systemacie hinduskim, \u017ce tam trzy tr\u00f3jce wysz\u0142y kolejno ze Swajambuwy, Istoty istniej\u0105cej sama przez si\u0119, zlewaj\u0105ce si\u0119 w niej w \u0142\u0105czno\u015bci najwy\u017cszej:<\/p>\n
A mianowicie:<\/p>\n
1) Tr\u00f3jca pierwotna, kt\u00f3ra rozwija my\u015bl bosk\u0105:
\nNara duch tw\u00f3rczy, Narimatka, Wiradi syn.<\/p>\n
2) Tr\u00f3jca objawiona, rodz\u0105ca \u017cyw io\u0142y pierwotne,
\nmaj\u0105ce stw orzy\u0107 \u015bwiat: Agni, Waja, Surja.<\/p>\n
3) Tr\u00f3jca tw\u00f3rcza: Brahma, Wisznu, Siwa.<\/p>\n
Pos\u0142uchajmy Francka wyprowadzaj\u0105cego, wedle Zohary kabalist\u00f3w, poj\u0119cie identyczne:<\/p>\n
\u201eDziesi\u0119ciu zefirot\u00f3w dzieli si\u0119 na trzy klasy, z kt\u00f3rej ka\u017cda przedstaw ia nam b\u00f3stwo w innej postaci, ale zawsze w postaci tr\u00f3jcy nierozdzielnej\u2019.<\/p>\n
\u201eTrzej pierwsi zefiroci s\u0105 czysto intelektualni w metafizyce, wyra\u017caj\u0105 to\u017csamo\u015b\u0107 bezwzgl\u0119dn\u0105 my\u015bli i istnienia, stanowi\u0105c to, co kabali\u015bci nowocze\u015bni nazwali \u015bwiatem poznawalnym – to pierwszy objaw Boga.”<\/p>\n
\u201eTrzej nast\u0119pni maj\u0105 cech\u0119 moraln\u0105 z jednej strony, ka\u017c\u0105 nam pojmowa\u0107 Boga jako identyczno\u015b\u0107 dobroci i m\u0105dro\u015bci; z drugiej za\u015b, ukazuj\u0105 nam w dobru najwy\u017cszem,
\n\u017ar\u00f3d\u0142o pi\u0119kno\u015bci i wspania\u0142o\u015bci (w stworzeniu).<\/p>\n
Nazwano ich te\u017c cnotami albo \u015bwiatem uczu\u0107.<\/p>\n
\u201eNakoniec przez trzech ostatnich zefirot\u00f3w dowiadujemy si\u0119, \u017ce Opatrzno\u015b\u0107 powszechna, \u017ce tw\u00f3rca najwy\u017cszy jest r\u00f3wnie\u017c si\u0142\u0105 bezwzgl\u0119dn\u0105, przyczyn\u0105 wszechmocn\u0105, i \u017ce przyczyna ta jest jednocze\u015bnie \u017cywio\u0142em tw\u00f3rczym wszystkiego co istnieje. Ci ostatni zefirotowie stanowi\u0105 \u015bwiat przyrodzony, czyli przyrod\u0119 w jej istocie i jej zasadzie czynnej – Natura naturans Nie jest\u017ce to wyja\u015bnieniem p\u0142odnem dla bada\u0144 nad pocz\u0105tkiem ideij filozoficznych w \u015bwiecie, gdy widzimy trzy okre\u015blenia tr\u00f3jcy brama\u0144skie i kabalistyczne wi\u0105\u017c\u0105ce si\u0119 z sob\u0105 w jednem poj\u0119ciu?<\/p>\n
1) Jeden B\u00f3g nieobjawiony, zarodek pierwotny i powszechny, przedwieczny, jak m\u00f3wi\u0105 hindusi, przedwieczny nad przedwiecznemi, jak m\u00f3wi\u0105 filozofowie kaba\u0142y.
\n2) Pierwsza tr\u00f3jca b\u0119d\u0105ca rozwojem my\u015bli i woli.
\n3) Druga tr\u00f3jca stanowi\u0105ca \u017ar\u00f3d\u0142o \u017cywio\u0142\u00f3w, cn\u00f3t i si\u0142 \u015bwiata widzialnego.
\n4) Tzecia tr\u00f3jca, wedle hindus\u00f3w, powierzone ma dzie\u0142o tworzenia, wedle kabalist\u00f3w przedstawia \u017cywio\u0142 tw\u00f3rczy wszystkiego, co istnieje.<\/p>\n
Nakoniec w dw\u00f3ch tych doktrynach \u017cywio\u0142 tw\u00f3rczy czynny, przez zwi\u0105zek sta\u0142y z \u017cywio\u0142em biernym matk\u0105, rzuca nieustannie w przestrze\u0144 promienie \u017cycia sk\u0105d wydobywaj\u0105 si\u0119 dusze, spe\u0142niaj\u0105ce przeznaczenie swe post\u0119powe w wszech\u015bwiecie i stopniowo wznosz\u0105 si\u0119 dla zlania si\u0119 ze \u017ar\u00f3d\u0142em nie\u015bmiertelnem, z kt\u00f3rego wyp\u0142yn\u0119\u0142y, t. j. z jedno\u015bci\u0105.<\/p>\n
Dla zrozumienia tej fikcyi wielkiego wszystkiego o podw\u00f3jnej naturze, zap\u0142adniaj\u0105cego nieustannie wszystko co istnieje, i wszech\u015bwiata, kt\u00f3ry jest wytworem syna, wznosz\u0105cego si\u0119 wiecznie do jedno\u015bci, jako ogniwa \u0142a\u0144cucha bez ko\u0144ca, Zohar przytacza por\u00f3wnanie nast\u0119puj\u0105ce:<\/p>\n
\u201eDla zrozumienia nauki o jedno\u015bci \u015bwi\u0119tej trzeba patrze\u0107 na p\u0142omie\u0144 wznosz\u0105cy si\u0119 z ogniska lub lampy zapalonej: wida\u0107 w nim najprz\u00f3d dwa \u015bwiat\u0142a, jedno ja\u015bniej\u0105ce bia\u0142o\u015bci\u0105, drugie czarne albo niebieskie; \u015bwiat\u0142o bia\u0142e jest w g\u00f3rze i wznosi si\u0119 w linji prostej; s\u0105 one jednak tak \u015bci\u015ble po\u0142\u0105czone z sob\u0105, i\u017c tworz\u0105 jeden p\u0142omie\u0144.<\/p>\n
Sfera jednak utworzona przez \u015bwi\u0105t\u0142o czarne lub niebieskie \u0142\u0105czy si\u0119 z kolei z materj\u0105 pal\u0105. c\u0105 si\u0119, kt\u00f3ra jest jeszcze ni\u017cej. Trzeba wiedzie\u0107, \u017ce \u015bwiat\u0142o bia\u0142e nie zmienia si\u0119, zachowuje ono zawsze kolor sobie w\u0142a\u015bciwy, w b\u0119d\u0105cem za\u015b poni\u017cej, odr\u00f3\u017cnia si\u0119 liczne odcienia; to ostatnie przybiera pr\u00f3cz tego dwa kierunki przeciwne: u g\u00f3ry \u0142\u0105czy si\u0119 ze \u015bw iat\u0142em bia\u0142em u do\u0142u z materj\u0105 pal\u0105c\u0105 si\u0119, lecz materja ta jest ci\u0105gle zu\u017cywana w swem \u0142onie i wznosi si\u0119 nieustannie ku \u015bwiat\u0142u bia\u0142emu.<\/p>\n
W ten spos\u00f3b wszystko wraca do jedno\u015bci. W obec to\u017csamo\u015bci zupe\u0142nej doktryn hinduskich z doktrynam i kabalist\u00f3w \u017cydowskich w c\u00f3\u017c si\u0119 obr\u00f3c\u0105 usi\u0142owania niekt\u00f3rych semitolog\u00f3w, kt\u00f3rzy w \u015blad za Renanem, chc\u0105 b\u0105d\u017a, co b\u0105d\u017a, stworzy\u0107 poj\u0119cia semityczne, niezale\u017cne od poj\u0119\u0107 innych lud\u00f3w Wschodu i Azji.<\/p>\n
\u017ar\u00f3d\u0142o:<\/strong><\/em>\u00a0LUDWIK JACOLLIOT, \u015aWIAT ZAGROBOWY w \u015bwietle NAUK TAJEMNYCH ORAZ ICH OBJA\u015aNIENIE wedle poj\u0119\u0107 staro\u017cytnych j nowo\u017cytnych lud\u00f3w. WARSZAWA, NAK\u0141ADEM KSI\u0118GARNI M. WO\u0141OWSKIEGO. 12 Nieca\u0142a 12, rok 1892<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" \u201eRozdzieliwszy swe cia\u0142o na dwie cz\u0119\u015bci Pan najwy\u017cszy sta\u0142 si\u0119 napo\u0142y m\u0119zkim napo\u0142y \u017ce\u0144skim, a \u0142\u0105cz\u0105c si\u0119 z ow\u0105 cz\u0119\u015bci\u0105 \u017ce\u0144sk\u0105 sp\u0142odzi\u0142 Wiradi syna”. (Manu, ksi\u0119ga I, 34.) \u201eTo ja Wiradi, kt\u00f3ry chc\u0105c da\u0107 pocz\u0105tek rodowi ludzkiemu, przeszed\u0142szy najci\u0119\u017csze umartwienia, … Czytaj dalej