![\"Emanuel](\"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-content\/uploads\/2021\/03\/emanuel_swedenborg.jpg\")
<\/a>Emanuel Swedenborg<\/p><\/div>\n
<\/p>\n
w sfer\u0119 umys\u0142u naszego – jest rzecz\u0105 niezb\u0119dn\u0105 ugasi\u0107 nieczyste ognie cia\u0142a, st\u0142umi\u0107 tern samem nasze z\u0142udne uciechy i dopu\u015bci\u0107 do naszych umys\u0142\u00f3w, nie trapionych ju\u017c wp\u0142ywami cia\u0142a, \u015bwiat\u0142o\u015b\u0107 w\u0142adz duchowych: wtedy prawda po raz pierwszy poczyna p\u0142yn\u0105\u0107 i objawia si\u0119 duszy naszej.<\/p>\n
W p\u00f3\u017aniejszem za\u015b dziele „Bo\u017ca Mi\u0142o\u015b\u0107 i M\u0105dro\u015b\u0107” za\u015bwiadcza \u015bmia\u0142o, \u017ce wszelkie \u017cycie jest duchowe, \u017ce duch jest substancj\u0105, dla zmys\u0142\u00f3w naszych nieuchwytn\u0105, \u017ce B\u00f3g – jako pocz\u0105tek rzeczy – sam jest jedynie prawdziw\u0105 i rzeczywist\u0105 substancj\u0105 i istota rzeczy; \u017ce mi\u0142o\u015b\u0107 jest istotnem \u017cyciem cz\u0142owieka, a bez mi\u0142o\u015bci niema \u017cycia. Mi\u0142o\u015b\u0107, gdy jest gorliwa, nie pragnie niczego\u00a0bardziej, nie szuka niczego pilniej, jak tylko, \u017ceby si\u0119 sta\u0107 czyj\u0105\u015b a nie swoj\u0105 w\u0142asn\u0105. W istocie \u017cyjemy i chodzimy tu jako ma\u0142e wszech\u015bwiaty i nosimy w sobie niebo i \u015bwiat, a wi\u0119c Kr\u00f3lestwo Bo\u017ce w nas samych.<\/p>\n
Dzie\u0142a powy\u017csze zawieraj\u0105 takie mn\u00f3stwo prawd i zagadnie\u0144 \u017cyciowych i naukowych, \u017ce s\u0142usznie nazwano je syntez\u0105 nauki Arystotelesa i Bacona. Dopiero atoli w 57 roku \u017cycia nast\u0105pi\u0142 u Swedenborga prze\u0142om i zmiana ogromna, do kt\u00f3rej by\u0142 ju\u017c od lat dzieci\u0119cych przysposobiony. Ju\u017c w dzieci\u0144stwie od sz\u00f3stego do dwunastego roku \u017cycia zadziwia\u0142 rodzic\u00f3w i ksi\u0119\u017cy (ojciec jego by\u0142 biskupem protestanckim w Szwecji) swojemi rozprawami o Bogu, zbawieniu i duchowem do\u015bwiadczaniu ludzi. Wtedy ju\u017c o\u015bwiadczy\u0142, \u017ce \u017cyciem wiary jest mi\u0142o\u015b\u0107, \u017ce mi\u0142o\u015b\u0107 tw\u00f3rcza, prawdziwa jest bezinteresown\u0105 mi\u0142o\u015bci\u0105 bli\u017aniego; \u017ce B\u00f3g wyposa\u017ca ka\u017cdego wiar\u0105, lecz tylko ci staj\u0105 si\u0119 jej uczestnikami, kt\u00f3rzy czynnie j\u0105 spe\u0142niaj\u0105 w \u017cyciu.<\/p>\n
Dopiero atoli po owem przebudzeniu duchowem i otworzeniu si\u0119 przed nim bram \u015bwiata Ducha przyszed\u0142 Swedenborg do \u015bwiadomo\u015bci swego powo\u0142ania i celu \u017cycia. Pisze o tern sam jak nast\u0119puje: ,,Nigdy nie przypuszcza\u0142em, \u017ce znajd\u0119 si\u0119 z czasem w tym stanie duchowym, w kt\u00f3rym jestem obecnie; Pan jednak wybra\u0142 mi\u0119 do tego dzie\u0142a, t. j. do wyjawienia duchowego znaczenia Pisma \u015awi\u0119tego, kt\u00f3re przyrzek\u0142 w prorokach i w Ksi\u0119dze Objawienia. Moim celem pierwotnym by\u0142o badanie przyrody, studjum chemji, anatomji i g\u00f3rnictwa.<\/p>\n
Dalej za\u015b m\u00f3wi:<\/p>\n
„Musz\u0119 wyzna\u0107, \u017ce moc\u0105 \u0142aski Bo\u017cej danem mi by\u0142o przez szereg lat obcowa\u0107 stale i nieprzerwanie z duchami i anio\u0142ami, s\u0142ucha\u0107 ich rozm\u00f3w i bra\u0107 w nich udzia\u0142. Tym sposobem danem mi by\u0142o s\u0142ysze\u0107 i widzie\u0107 rzeczy innego \u017cycia, kt\u00f3re s\u0105 zadziwiaj\u0105ce. W ten spos\u00f3b zosta\u0142em o\u015bwiecony w sprawach dotycz\u0105cych duch\u00f3w r\u00f3\u017cnego rodzaju, dotycz\u0105cych stanu dusz po \u015bmierci, dotycz\u0105cych piek\u0142a, czyli ubolewania godnego stanu niewiernych, dotycz\u0105cych nieba czyli szcz\u0119snego stanu wiernych, a zw\u0142aszcza za\u015b dotycz\u0105cych wiary, kt\u00f3ra jest uznan\u0105 poprzez ca\u0142e niebiosa. Od tego czasu g\u0142\u00f3wnem zadaniem jego by\u0142o „pe\u0142ni\u0107 wol\u0119 Bo\u017c\u0105”. M\u00f3wi\u0142 on: „Zasad\u0105 moj\u0105 jest – niech si\u0119 dzieje wola Bo\u017ca; „jam jest Twoim, nie swoim.<\/p>\n
W tym to stanie ,,zachwycenia, inspiracji i obcowania z duchami napisa\u0142 wiele cudownych, pot\u0119\u017cnych dzie\u0142, z kt\u00f3rych wymieniamy:<\/p>\n
- \n
- Arkana Niebieskie, <\/strong><\/li>\n
- Planety Wszech\u015bwiata, <\/strong><\/li>\n
- S\u0105d ostateczny, <\/strong><\/li>\n
- Nowa Jerozolima, <\/strong><\/li>\n
- Niebo i Piek\u0142o, <\/strong><\/li>\n
- Apokalipsa Objawiona, <\/strong><\/li>\n
- Anielska M\u0105dro\u015b\u0107 Bo\u017cej Mi\u0142o\u015bci i Bo\u017cej M\u0105dro\u015bci, <\/strong><\/li>\n
- Rozkosze Wiedzy Mi\u0142o\u015bci Ma\u0142\u017ce\u0144skiej, <\/strong><\/li>\n
- Prawdziwa Wiara Chrze\u015bcija\u0144ska, <\/strong><\/li>\n
- Opatrzno\u015b\u0107 Bo\u017ca, <\/strong><\/li>\n
- Obcowanie duszy i cia\u0142a, <\/strong><\/li>\n
- Dziennik duchowy i R\u00f3\u017cno\u015bci.<\/strong><\/li>\n<\/ul>\n
Same tytu\u0142y tych dzie\u0142 m\u00f3wi\u0105 ju\u017c wyra\u017anie, do czego si\u0119 od nosz\u0105. O celu ich tak si\u0119 wypowiedzia\u0142: ,,B\u00f3g mi da\u0142 te objawienia, abym wyprowadzi\u0142 wielu z ciemno\u015bci i b\u0142\u0119d\u00f3w, kt\u00f3re w ostatnich czasach wzmog\u0142y si\u0119 w takim stopni u, \u017ce samo istnienie Boga jest zaprzeczane.” Wiedzie\u0107 bowiem trzeba, \u017ce wiek XVIII, w kt\u00f3rym \u017cy\u0142 Swedenborg, by\u0142 wiekiem niewiary, upadku moralnego i duchowego, w kt\u00f3rym religja zgo\u0142a zupe\u0142nie wygas\u0142a, o kt\u00f3rym znany uczony Carlyle powiedzia\u0142: ,,By\u0142 to wiek formu\u0142 i pozor\u00f3w, stulecie marnotrawne, oszuka\u0144czo-bankrutuj\u0105ce, zgo\u0142a niewyp\u0142acalne; stulecie tak pogr\u0105\u017cone w fa\u0142szu i tak przesycone nim do szpiku ko\u015bci, \u017ce w istocie: dope\u0142ni\u0142a si\u0119 jego miara; by\u0142 to jednem s\u0142owem \u015bwiat bez Boga.”<\/p>\n
W tym to w\u0142a\u015bnie czasie, gdy rozk\u0142ad dosi\u0119gn\u0105\u0142 szczytu swego, przyszed\u0142 Swedenborg ze swem oznajmieniem nowego objawienia. G\u0142osi\u0142 on, \u017ce nadszed\u0142 koniec pierwszej ery chrze\u015bcija\u0144skiej, \u017ce Ko\u015bci\u00f3\u0142 sta\u0142 si\u0119 zupe\u0142nie trupim, tak co do nauki, jak i co do \u017cycia, \u017ce wreszcie odrodzenie jego rych\u0142o nast\u0105pi\u0107 mia\u0142o. Rzek\u0142 on:\u00a0 „Obecnie ko\u015bci\u00f3\u0142 nie posiada ani jednej \u017cywej prawdy a \u015bwiat\u0142o prawdy promieniaj\u0105ce ze S\u0142owa niemal zagas\u0142o, tak \u017ce w chwili obecnej nie ma wiary, poniewa\u017c nie ma prawdziwie chrze\u015bcija\u0144skiej mi\u0142o\u015bci. Kto dzi\u015b wierzy inaczej, ni\u017c Ko\u015bci\u00f3\u0142 naucza, wykluczony jest z jego spo\u0142eczno\u015bci a charakter jego znies\u0142awiony; lecz ten, kto kradnie, k\u0142amie, zdradza i cudzo\u0142o\u017cy, otrzymuje rozgrzeszenie i miano chrze\u015bcijanina, o ile ucz\u0119szcza do ko\u015bcio\u0142a i udaje pobo\u017cno\u015b\u0107.”<\/p>\n
Na r\u00f3wni z Mickiewiczem i S\u0142owackim twierdzi\u0142 Swedenborg, \u017ce wiara \u015blepa i bez uczynk\u00f3w jest martw\u0105 i pust\u0105, m\u00f3wi\u0105c, \u017ce wszelka\u00a0 religja jest owocem \u017cycia, a \u017cyciem religji jest czyni\u0107 dobro. „\u017bycie, kt\u00f3re prowadzi do nieba – m\u00f3wi on – nie jest \u017cyciem wyrzeczenia si\u0119 \u015bwiata, lecz dzia\u0142ania w \u015bwiecie; \u017cycie bez czynnej mi\u0142o\u015bci chrze\u015bcija\u0144skiej, kt\u00f3r\u0105 mo\u017cna naby\u0107 tylko przez udzia\u0142 w \u017cyciu \u015bwiata, nie prowadzi do nieba.”<\/p>\n
O \u017cyciu po\u015bmiertnem powiedzia\u0142, \u017ce jest dalszym ci\u0105giem \u017cycia ziemskiego, \u017ce jest tylko kr\u00f3tka, p\u00f3\u0142\u015bwiadoma przerwa mi\u0119dzy \u015bmierci\u0105 cia\u0142a i rozpocz\u0119ciem \u017cywota duchowego, \u017ce S\u0105d Ostateczny stale i ci\u0105gle si\u0119 dokonywa, \u017ce w chwili \u015bmierci staje si\u0119 cz\u0142owiek swoim w\u0142asnym s\u0119dzi\u0105 i wybiera swych towarzyszy, \u017ce ka\u017cdy cz\u0142owiek ma jednego lub wi\u0119cej duch\u00f3w opieku\u0144czych, kt\u00f3re jako duchy s\u0142u\u017cebne odstr\u0119czaj\u0105 ludzi od z\u0142ych uczu\u0107 i my\u015bli z\u0142ych, a podaj\u0105, inspiruj\u0105 im dobre uczucia i my\u015bli o tyle, o ile ch\u0119tni s\u0105 przyj\u0105\u0107 je z dobrej „woli. Zadaniem tych str\u00f3\u017c\u00f3w-duch\u00f3w jest wprowadzi\u0107 ducha cz\u0142owieka zmar\u0142ego w \u017cycie \u015bwiadome, czyli otworzy\u0107 wzrok jego na nowy \u015bwiat ducha, w kt\u00f3ry dopiero co wst\u0105pi\u0142. Podobnie jak i w dobie obecnej, oznajmia\u0142 w\u00f3wczas \u015bwiat Ducha przez Swedenborga, \u017ce z woli Bo\u017cej b\u0119d\u0105 moce z\u0142a pow\u015bci\u0105gni\u0119te, a. dop\u0142yw nowych si\u0142 duchowych mi\u0119dzy ludzi umo\u017cliwiony.<\/p>\n
Swedenborg jest tak\u017ce w\u0142a\u015bciwym tw\u00f3rc\u0105 filozofji duchowej; on \u0142\u0105czy\u0142 w sobie i kojarzy\u0142 wysoki stopie\u0144 o\u015bwiecenia duchowego z g\u0142\u0119bok\u0105 znajomo\u015bci\u0105 praw przyrody. Naczeln\u0105 zasad\u0105 filozofji Swedenborga jest materjalna rzeczywisto\u015b\u0107 rzeczy duchowych. \u015awiat naturalny jest obraz\u0119 m, czyli odbiciem \u015bwiata duchowego; ka\u017cdy przedmiot, fakt i zjawisko reprezentuj\u0105 pewn\u0105 ide\u0119 niematerjaln\u0105, kt\u00f3ra jest jego odbiciem duchowem. Wszystko bowiem, co istnieje w naturze, z ducha bierze pocz\u0105tek i przez ducha. Zasad\u0119 t\u0119 podobnie wyrazi\u0142 nasz Kr\u00f3l Duch – Juljusz S\u0142owacki w s\u0142owach: ,,Wszystko przez ducha i dla ducha stworzonem jest, a nic dla celu cielesnego nie istnieje.”<\/p>\n
W „Arkanach Niebieskich” obja\u015bnia Swedenborg dzieje stworzenia \u015bwiata, podanego w Pi\u015bmie \u015bw., i dalsze losy rodzaju ludzkiego od Adama, Noego, Abrahama, Patrjarch\u00f3w a\u017c do czas\u00f3w Chrystusa, a w ,,Apokalipsie Objawionej” t\u0142umaczy symboliczne znaczenie przejawiaj\u0105cych si\u0119 tam obraz\u00f3w pe\u0142nych grozy i wspania\u0142o\u015bci.<\/p>\n
Nie miejsce tutaj na wy\u0142uszczanie zawartych tam prawd g\u0142\u0119bokich i nauk zbo\u017cnych. Prostuje on wiele b\u0142\u0119d\u00f3w i fa\u0142szywych nauk Ko\u015bcio\u0142a, a mi\u0119dzy innemi o\u015bwiadcza, \u017ce B\u00f3g nie jest m\u015bciwy, \u017ce z\u0142o karze si\u0119 samo tak, \u017ce w z\u0142em zawiera si\u0119 jego w\u0142asna kara. Cz\u0142owiek sam jest sprawc\u0105 swej w\u0142asnej kary i m\u0119ki. B\u00f3g nikogo nie posy\u0142a do piek\u0142a, ale przeciwnie ka\u017cdego pragnie wydoby\u0107 z niego, a wszelki dopust kary jest przejawem \u0142aski, gdy\u017c \u0142aska obraca z\u0142o kary na dobre.<\/p>\n
W dziele o Mi\u0142o\u015bci Ma\u0142\u017ce\u0144skiej za\u015b m\u00f3wi, \u017ce ma\u0142\u017ce\u0144stwo jest nie tylko szcz\u0119\u015bliwym zwi\u0105zkiem ziemskim, lecz w swej formie doskona\u0142ej unj\u0105 duchow\u0105, trwaj\u0105c\u0105 nie do chwili ,,a\u017c \u015bmier\u0107 nas roz\u0142\u0105czy”, lecz ,,na wieczno\u015b\u0107 – w niebie”. Ma\u0142\u017ce\u0144stwo niebieskie nie ma nic wsp\u00f3lnego z mi\u0142o\u015bci\u0105 p\u0142ciow\u0105. Ta jest bowiem tylko poci\u0105giem zewn\u0119trznym, podczas gdy prawdziwa mi\u0142o\u015b\u0107 ma\u0142\u017ce\u0144ska jest duchowa i wewn\u0119trzna. Cz\u0142owiek duchowy mi\u0142uje i po\u017c\u0105da zespolenia wewn\u0119trznego i b\u0142ogostanu duchowego, ze\u0144 wyp\u0142ywaj\u0105cego. Mi\u0142o\u015b\u0107 za\u015b przewa\u017ca w kobiecie, a m\u0105dro\u015b\u0107 w m\u0119\u017cczy\u017anie; st\u0105d te\u017c dla pe\u0142nego rozwoju ludzkich mo\u017cliwo\u015bci musz\u0105 si\u0119 p\u0142ci jednoczy\u0107, a tylko z ma\u0142\u017ce\u0144stwa Dobra Bo\u017cego i Prawdy, tudzie\u017c z Prawdy Bo\u017cej i Dobra w Panu pochodzi wszelka mi\u0142o\u015b\u0107 ma\u0142\u017ce\u0144ska, a wi\u0119c wszelka mi\u0142o\u015b\u0107 niebieska i duchowa. Zrz\u0105dzeniem te\u017c to Opatrzno\u015bci Bo\u017cej, \u017ce pary ma\u0142\u017ce\u0144skie si\u0119 rodz\u0105 na podstawie praw karmicznych, tudzie\u017c, \u017ce s\u0105 nieprzerwanie przygotowywane do stanu ma\u0142\u017ce\u0144skiego, cho\u0107 o tern nie wiedz\u0105. Gdy za\u015b dziewczyna i m\u0142odzieniec dorosn\u0105, spotykaj\u0105 si\u0119 jak gdyby zrz\u0105dzeniem losu i czuj\u0105 natychmiast, \u017ce s\u0105 sobie za\u015blubieni. Pod wp\u0142ywem jakiego\u015b nakazu wewn\u0119trznego my\u015bl\u0105 oni o sobie – on, \u017ce ona jest jego, a ona – \u017ce on jest jej a\u017c w ko\u0144cu zar\u0119czaj\u0105 i po\u015blubiaj\u0105 si\u0119.<\/p>\n
Jak ju\u017c powiedziano by\u0142 Swedenborg wielkim jasnowidzem i wzierc\u0105 w \u015bwiaty Ducha, a przepowiednie jego i proroctwa spe\u0142ni\u0142y si\u0119 dos\u0142ownie, o czem za\u015bwiadczaj\u0105 mi\u0119dzy innymi wielki filozof niemiecki Kant i mistyk Jung Stilling, Wesley i Lavater. Przepowiedzia\u0142 te\u017c \u015bci\u015ble dzie\u0144 swej \u015bmierci i innych os\u00f3b i oznajmia\u0142 zdziwionym przyjacio\u0142om wa\u017cniejsze wydarzenia, kt\u00f3re w danej chwili dzia\u0142y si\u0119 w odleg\u0142ych stronach \u015bwiata.<\/p>\n
O wszystkich tych szczeg\u00f3\u0142ach dowiedzie\u0107 si\u0119 mo\u017cna w polskiem wydaniu \u015bwietnej pracy angielskiej G. Trobridge p. t.: „Emanuel Swedenborg, jego \u017cycie, nauka i wp\u0142yw.” Prac\u0119 t\u0119 gor\u0105co polecamy.<\/p>\n
Wp\u0142yw i znaczenie dzie\u0142 i \u017cycia Swedenborga na post\u0119powy rozw\u00f3j ducha ludzkiego by\u0142y olbrzymie. Nie nadarmo nazywa go filozof Emerson mastodonem literatury \u015bwiata. By\u0142a to – m\u00f3wi on – dusza olbrzymia, kt\u00f3ra mo\u017ce by\u0107 obj\u0119t\u0105 oczyma tylko z dali nale\u017cytej. Inny uczony za\u015b powiedzia\u0142, \u017ce w ca\u0142ych dziejach \u015bwiata \u00a0nie widzi innego uczonego, kt\u00f3rego by m\u00f3g\u0142 por\u00f3wna\u0107 z nim, pr\u00f3cz g\u0142o\u015bnego filozofa-mistyka Teofrasta Paracelza. Uczony za\u015b C. Pastmore wyrzek\u0142 o nim te pami\u0119tne s\u0142owa: ,,Mieli\u015bmy tylko jednego psychologa i ludzkiego fizjologa, kt\u00f3ry starczy na tysi\u0105c lat, mianowicie Emanuela Swedenborga.<\/p>\n
Mimo tego by\u0142o atoli i jest do dzi\u015b mn\u00f3stwo takich za\u015blepie\u0144c\u00f3w i ciemnych faryzeusz\u00f3w, kt\u00f3rzy nazywaj\u0105 go szarlatanem i maniakiem chorobliwym, nie znaj\u0105c, albo te\u017c nie mog\u0105c zrozumie\u0107 dzie\u0142 jego, lub nie mog\u0105c znie\u015b\u0107 Prawdy, w nich zawartej.
\nPodobnie jak dzie\u0142a jego, by\u0142o i \u017cycie jego \u017cywym obrazem pogody, rado\u015bci, harmonji, dobroci i pokoju. Gdziekolwiek si\u0119 uda\u0142, spotyka\u0142 si\u0119 z mi\u0142o\u015bci\u0105 i \u017cyczliwo\u015bci\u0105 ludzi, kt\u00f3rzy twierdzili, \u017ce przynosi im szcz\u0119\u015bcie i b\u0142ogos\u0142awie\u0144stwo. By\u0142 pracownikiem niezmordowanym, pracuj\u0105cym dzie\u0144 i noc, nie u\u017cywa\u0142 zgo\u0142a wcale ani mi\u0119sa, ani alkoholu. Szuka\u0142 cz\u0119sto towarzystwa dzieci – sam pe\u0142en prostoty dziecinnej w zachowaniu, radowa\u0142 si\u0119 towarzystwem istot m\u0142odych i niewinnych.<\/p>\nCz\u0119sto zapada\u0142 w pewnego rodzaju ekstaz\u0119, bujaj\u0105c duchem w<\/strong> \u015bwiatach Ducha i le\u017ca\u0142 czasem bez pokarmu i ruchu przez kilka dni. Rzadko ucz\u0119szcza\u0142 do ko\u015bcio\u0142a, m\u00f3wi\u0105c, \u017ce nie mia\u0142 spokoju w ko\u015bciele od duch\u00f3w, kt\u00f3re zaprzecza\u0142y temu, co duchowny twierdzi\u0142 b\u0142\u0119dnego lub niedorzecznego.<\/em><\/p>\n
Dzie\u0142a Swedenborga og\u0142oszone drukiem obejmuj\u0105 40 tom\u00f3w pot\u0119\u017cnych, nie licz\u0105c wielu drobniejszych rozpraw, w kt\u00f3rych mie\u015bci si\u0119 ogrom wiedzy z dziedziny nauk przyrodniczych, filozofji, teologji i stworzenia \u015bwiata. \u017by\u0142 r\u00f3wnocze\u015bnie na \u015bwiecie i w za\u015bwiecie i jeszcze na \u0142o\u017cu \u015bmierci za\u015bwiadcza\u0142 o prawdziwo\u015bci nauki i objawie\u0144 otrzymanych. M\u00f3wi\u0142 nieraz, \u017ce pisa\u0142 to, co wiedzia\u0142 i stwierdza\u0142 to, co widzia\u0142; \u017ce pisa\u0142 zawsze pod wp\u0142ywem inspiracji, \u017ce by\u0142 w\u0142a\u015bciwie tylko sekretarzem ducha swego.<\/p>\n
Nie ujmuje to w niczem warto\u015bci i znaczeniu jego prac, je\u015bli mylnie m\u00f3wi\u0142, \u017ce rozmawia\u0142 z Bogiem, Zbawicielem, Matk\u0105 Bosk\u0105, Moj\u017ceszem, \u015bw. Paw\u0142em, Lutrem itd. i \u017ce B\u00f3g podawa\u0142 mu nauki\u00a0i objawienia dla ludzko\u015bci, cho\u0107 to by\u0142y tylko rozmowy z jasnymi duchami, kt\u00f3re przez niego podawa\u0142y owe zbo\u017cne nauki dla \u015bwiata. S\u0142usznie te\u017c nazywa\u0142 go jeden z wielbicieli jego – Tomasz Hartley – w ca\u0142em tego s\u0142owa znaczeniu Pos\u0142a\u0144cem Bo\u017cym i \u017cywym Aposto\u0142em naszych czas\u00f3w.<\/p>\n
\u017ar\u00f3d\u0142o:<\/strong><\/em>\u00a0fragment z ksi\u0105\u017cki \u201cNowoczesny ruch spirytualistyczny z szczeg\u00f3lnym uwzgl\u0119dnieniem Polski\u201d autor J\u00f3zef Chobot, Wis\u0142a 1937<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"
Dociekanie zagadnie\u0144 duszy by\u0142o zadaniem ca\u0142ego \u017cywota Swedenborga, a\u017c jego dopuszczenie do \u015bwiata duchowego rozwi\u0105za\u0142o dla\u0144 tajemnic\u0119, kt\u00f3rej ani nauka, ani filozofja, ani religja nie zdo\u0142a\u0142y zg\u0142\u0119bi\u0107. Wszystko bowiem \u017cyje \u017cyciem swej duszy, za\u015b dusza \u017cyje \u017cyciem ducha Bo\u017cego, kt\u00f3ry … Czytaj dalej
- Planety Wszech\u015bwiata, <\/strong><\/li>\n