Stwarzanie jest Bo\u017ce, a tworzenie ludzkie umowa nie Mi\u0119dzy stwarzaniem Bo\u017cym i tworzeniem ludzkim wielkie zachodz\u0105 r\u00f3\u017cnice. Jako\u017c\u00a0 B\u00f3g stwarza rzeczy istotne i ludzi \u017cywych; cz\u0142owiek za\u015b tworzy li artystyczne\u00a0 ich obrazy. Pierwszy daje, a drugi tylko maluje \u015bwiat.<\/p>\n
Pomimo atoli znikomo\u015bci i przemienno\u015bci tak rzeczy, jak ludzi, wszyst\u00adkiego \u015bwiata tego, B\u00f3g stwarza istoty doskona\u0142e. Czemu? Bo chocia\u017c\u00a0 szat\u0105 ich doczesno\u015b\u0107, j\u0105drem ich wiekuisto\u015b\u0107. Tylko co Pi\u0119knego,\u00a0 Wielkiego, \u015awi\u0119tego wychodzi z g\u0142owy i z r\u0105k Boga. \u015awiat, pe\u0142en rozlicznych\u00a0 a doskona\u0142ych w sobie jestestw, ukazuje si\u0119 galeri\u0105 obraz\u00f3w i pos\u0105g\u00f3w \u017cy\u00adwych, zbiorem arcydzie\u0142 p\u0119dzla, i d\u0142uta Bo\u017cego, kt\u00f3re s\u0105 ziemskim pierwo\u00adwzor\u00f3w niebia\u0144skich wyrazem, a staj\u0105 si\u0119 pierwowzorami dla artysty cz\u0142o\u00adwieka. St\u0105d konieczno\u015b\u0107 dla sztukmistrza, a\u017ceby ogl\u0105da\u0142 si\u0119 ci\u0105gle na dzie\u0142a Bo\u017ce i nie utraca\u0142 ich nigdy z oczu.<\/p>\n
Jako B\u00f3g, tak i sztukmistrz tworzy\u0107 ma same doskona\u0142o\u015bci. Na czym one polegaj\u0105? Oto na tym, a\u017ceby jako z Bo\u017cego, tak i z artystycznego dzie\u0142a\u00a0 wygl\u0105da\u0142 pierwowz\u00f3r niebia\u0144ski, a\u017ceby wyb\u0142yska\u0142a z nich wiekuisto\u015b\u0107 i wsze\u00ad\u00a0 laka transcendentalno\u015b\u0107 jednako. Tylko, co tamecznie pi\u0119knego, wielkiego\u00a0 i \u015bwi\u0119tego, godne jest rylca, smyczka lub pi\u00f3ra. Zamyka si\u0119 to ju\u017c w samym –\u00a0 \u017ce poj\u0119ciu Idea\u0142u. Brzydota, szkarada, gminno\u015b\u0107, plugawo\u015b\u0107 lub zbrodnia\u00a0 nie by\u0142y nigdy, nie s\u0105 i nie b\u0119d\u0105 Idea\u0142u tre\u015bci\u0105. A bez Idea\u0142u nie ma i by\u0107\u00a0 nie mo\u017ce sztuki nadobnej.<\/p>\n
Geniusz, to tchnienie Bo\u017ce, praca Ducha \u015bw. w cz\u0142owieku.<\/strong><\/em><\/p>\n St\u0105d geniusz istny tworzy wci\u0105\u017c dzie\u0142a zacne, czyste, \u015bwi\u0119te. Co brudnego lub bezecnego, naw et co tylko nieprzyzwoitego, Geniuszu niegodne. Rzek\u0142o\u00a0 si\u0119 ju\u017c, \u017ce Stw\u00f3rca sam umuje w cz\u0142owieku, gdy ten\u017ce co\u015b\u00a0 rzeczywi\u015bcie tworzy. St\u0105d niebia\u0144sko\u015b\u0107 Geniuszu i niebia\u0144sko\u015b\u0107 jego\u00a0 dziel. Gdzie braknie tej niebia\u0144sko\u015bci, tam ust\u0105pi\u0142 ju\u017c B\u00f3g z ja\u017ani sztuk\u00ad\u00a0 mistrza. Tam te\u017c Geniusz i duch tw\u00f3rczy tylko pozorny. Gdy przyjrzy mu\u00a0 si\u0119 \u015bwiat bli\u017cej, ci\u015bnie go w k\u0105t, jako pr\u00f3chno \u015bwiec\u0105ce. Dawaj utwory li\u00a0 \u015bwi\u0119te i Boga godne! Wtedy jedynie dope\u0142nisz pos\u0142annictwa twego, b\u0119dziesz pie\u015bniarzem lub g\u0119\u015blarzem Bo\u017cym i zarobisz sobie na nie\u015bmiertelno\u015b\u0107.\u00a0 Ludzi Geniusz czysty i sna\u017cny natchnion zostaje od Ducha \u015bw. I przeze\u0144\u00a0 tworzy arcydzie\u0142a sztuki, ku podniesieniu zwierz\u0119ciej\u0105cego \u015bwiata, sam B\u00f3g.<\/p>\n Gdy ten\u017ce geniusz upada moralnie, opuszcza go Duch \u015bw. Miejsce za\u015b Boga zabiera w nim jeden ze z\u0142ych demon\u00f3w, np. duch zmys\u0142owo\u015bci, materializmu itp. I geniusz tworzy na\u00f3wczas same szkarady. S\u0142owem, demonie z\u0142o\u015b\u0107\u00a0 po ca\u0142ym Przyrodzeniu i Cz\u0142owiecze\u0144stwie rozlana, jest poczwar, potwor\u00f3w\u00a0 i dziwotwor\u00f3w wszelkich rodzica. Takie utwory, cudnym pisane stylem, lecz\u00a0 ub\u00f3stwiaj\u0105ce m\u0119ski i \u017ce\u0144ski nierz\u0105d, nie s\u0105 i nie mog\u0105 by\u0107 Ducha \u015bw. tchnie\u00ad\u00a0 niem. To dziel\u0105 duch\u00f3w nieczystych, kt\u00f3re tak rade psuj\u0105 dobry smak i do\u00adbre obyczaje, a kalaj\u0105 serce cz\u0142owiecze.<\/p>\n Je\u017celi wi\u0119c wszelaki cz\u0142owiek, to szczeg\u00f3lnie sztukmistrz, szuka\u0107 ma Bo\u017cego a nie demonicznego natchnienia, albowiem ubieraj\u0105c Brzydot\u0119 w sza\u00adty Pi\u0119kno\u015bci, dopuszcza si\u0119 grzechu ci\u0119\u017ckiego przeciwko Duchowi \u015bw. Bra\u0107 tre\u015b\u0107 szkaradn\u0105, niecn\u0105, zgni\u0142\u0105 od duch\u00f3w nieczystych i nadawa\u0107 jej form\u0119 nadobn\u0105, w kt\u00f3rej pierwiastkiem transcendentalnym jak wiadomo stw\u00f3r\u00ad cze S\u0142owo Bo\u017ce, jest to tyle, co kojarzy\u0107 plugastwo ze \u015bwi\u0119to\u015bci\u0105, przy\u00adstraja\u0107 piek\u0142o w blaski zachwycaj\u0105ce i uroki niebios, a dawa\u0107 trawestacj\u0119 stwarzania \u015bwiata!<\/p>\n Lecz nie do\u015b\u0107. Kto wdziewa na czarta szaty anielskie, a niecnot\u0119 maluje we wdzi\u0119kach niebia\u0144skich i powabach cnoty, ten poleca Z\u0142e, jako pie\u00adkielny kusiciel i przeistacza si\u0119 sam w ducha nieczystego. Narobi on na\u00a0 ludzko\u015bci piersiach wiele szkody. Wszak najd\u0105 si\u0119 tacy, co w bohaterach jego\u00a0 zasmakuj\u0105 i uczyni\u0105 ich dla siebie wzorem.<\/p>\n Pod\u0142ug mnie tedy, nie tylko Stw\u00f3rczo\u015b\u0107 ale i Tw\u00f3rczo\u015b\u0107 wszelaka po\u00ad\u00a0 chodzi od Boga, a nie tylko wisz\u0105ce \u015br\u00f3d Eter\u00f3w s\u0142o\u0144ca, ziemie, nie tylko posta\u0107 og\u00f3lnego \u015bwiata i wszelakiej rzeczy, lecz tak\u017ce malowid\u0142a olejne i po\u00ads\u0105gi kamienne po naszych galeriach sztuk pi\u0119knych, opery muzykalne i poezje, s\u0105 w gruncie dzie\u0142a Bo\u017ce; \u017ce kszta\u0142townikiem i budowc\u0105 wszystkiego jest w\u0142a\u015bciwie we wszystkim obecny i przez wszystko si\u0119 ods\u0142aniaj\u0105cy lub na\u00a0 wszystkim si\u0119 obrazuj\u0105cy sam B\u00f3g.<\/p>\n M\u0142odzi wieszcze, pisarze i sztukmistrze narodowi! B\u0105d\u017acie bardzo ostro\u017cni przy wyborze wzor\u00f3w! B\u0105d\u017acie wci\u0105\u017c czy\u015bci w my\u015blach waszych, jak Anio\u00ad\u0142owie Pa\u0144scy! Inaczej geniusz was opu\u015bci. Tylko B\u00f3g i Bosko\u015b\u0107, \u015awi\u0119to\u015b\u0107\u00a0 i Cnota s\u0105 Wielko\u015bci\u0105 rzeteln\u0105 i przynie\u015b\u0107 mog\u0105 Zbawienie.*)<\/strong><\/em><\/p>\n BRONIS\u0141AW TRENTOWSKI.<\/p>\n \u017ar\u00f3d\u0142o: „Hejna\u0142” ZESZYT 11, LISTOPAD 1937, ROCZNIK IX<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" Stwarzanie jest Bo\u017ce, a tworzenie ludzkie umowa nie Mi\u0119dzy stwarzaniem Bo\u017cym i tworzeniem ludzkim wielkie zachodz\u0105 r\u00f3\u017cnice. Jako\u017c\u00a0 B\u00f3g stwarza rzeczy istotne i ludzi \u017cywych; cz\u0142owiek za\u015b tworzy li artystyczne\u00a0 ich obrazy. Pierwszy daje, a drugi tylko maluje \u015bwiat.<\/p>\n","protected":false},"author":1,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"footnotes":""},"categories":[529],"tags":[942,137,943,229],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5113"}],"collection":[{"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=5113"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5113\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":5115,"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/5113\/revisions\/5115"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=5113"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=5113"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/tarot-marsylski.pl\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=5113"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}