JÓZEF ŚWITKOWSKI.
Czy człowiek ma wolną wolę?
Spór o to jest niemal tak dawny jak świat, gdyż już w Indiach starożytnych, ze zmierzchem wiedzy objawionej, podzieliły się zapatrywania ludzkie na sprawę wolności woli. Dwa przeciwne sobie systematy filozoficzne, z których jeden głosił wolność woli, a drugi z taką samą słusznością oświadczał się przeciw wolności woli, przeszły z Indii do Persji, stamtąd do Chaldei i Egiptu, a dalej przedostały się do Grecji i Rzymu. Czytaj dalej
ROZDZIAŁ V.
Na czem polega zagadnienie o wolności woli ?
Uzbrojeni temi wstępnemi uwagami stajemy w obce wielkiego zagadnienia. Czy jest wolna wola? czy nie ma wolnej woli? – that is the question, jak mówią anglicy. Czytaj dalej
TEORYJA WOLI.
ROZDZIAŁ I.
Psychologiczne podstawy objawu woli.
Całe nasze życie duchowe spoczywa na jednym zasadni czym fakcie. Bez niego umysłowy, uczuciowy i moralny rozwój naszej duszy byłby niemożebnym. Tym zasadniczym faktem jest rozróżnienie siebie od tego co nas otacza „ja” od „nie ja” jak mówią filozofowie.* Do póki ten fakt wewnętrzny nie spełni się, dopóty niema właściwego życia duchowego, dopóty pozostajemy w granicach bezwiednej natury, stanowiąc nieodrodną cząstkę otaczającej nas materyi. Czytaj dalej