Rozdział I
Systemy Tarota

Przechodząc teraz do drugiej części, czyli do praktycznego Tarota, w tym rozdziale omówimy pokrótce różne występujące rodzaje Tarota, aby niczego nie pomijać i umożliwić czytelnikowi dokonanie porównań.

Zacznijmy od Tarota dołączonego do niniejszej książki:

1. Tarot: „Rekonstrukcja Daityanus (Kurtzahn)“

Ten Tarot został szczegółowo omówiony w pierwszej części. Różni się on od poniżej wymienionych Tarotów, takich jak Tarot Marsylski czy Tarot Oswalda Wirtha, przede wszystkim tym, że istotnym hieroglifom, czyli egipsko-hebrajskim literom, przypisano na kartach bardzo ważne miejsce. Są one przedstawione zarówno w formie graficznej, jak i fonetycznej, a także z odpowiadającą im wartością liczbową.

Symbolika tego Tarota opiera się głównie na dawno zaginionej edycji Tarota według Etteilli, która w połowie XIX wieku była znana w Niemczech pod nazwą „Księga Thota” (zob. nr 13). W każdym razie, posiadacz niniejszej książki może być pewien, że ma w rękach Tarot, który pod każdym względem jest nienaganny i jakiego dotąd w Niemczech w ogóle nie było.

Jeśli jednak nie odpowiada mu niewielki format kart, to w praktycznym użyciu ta wada może szybko zmienić się w zaletę, ponieważ duże wydania, o standardowym formacie około 7 × 12 cm, wymagają do użytku wyjątkowo dużego stołu, który nie zawsze jest dostępny.

2. Tarot Marsylski

Jest to pełnowartościowy Tarot składający się z 78 kart. Największy znawca w dziedzinie badań nad Tarotem, Papus (dr med. Gérard Encausse, Paryż), określa ten Tarot jako najlepszy, ponieważ jego symbolika jest najdokładniejsza.

Autor nie do końca podziela tę opinię. Przyglądając się dokładnie Tarotowi Marsylskiemu, można odnieść wrażenie, że obrazy kart zostały prymitywnie odrysowane od lepszego pierwowzoru – nie uwzględniono tu perspektywy, światła ani cienia, a kontury postaci sprawiają momentami bardzo niepewne wrażenie.

Małe Arkana również nie prezentują się dobrze, ponieważ są częściowo bardzo nieczytelne, a symbolika liczbowa, uwzględniona w Tarotach wymienionych w punkcie 1, w ogóle nie została wzięta pod uwagę. O wiele piękniejszym Tarotem jest natomiast:

3. Tarot Oswalda Wirtha – Londyn

Wirth stworzył bardzo piękne Wielkie Arkana, i co najważniejsze – przy współudziale dwóch słynnych kabalistów: Abbé Constant (Eliphas Lévi) i Stanislaus de Guaita.

Te 22 Wielkie Arkana różnią się jednak od naszych jedynie w niewielkim stopniu – jedynie wygląd postaci jest nieco inny, a Arkanum 10 (Koło Fortuny) i Arkanum 7 (Rydwan) mają odmienną konstrukcję, choć ich symbolika pozostaje taka sama jak w Tarotach wymienionych w punkcie 1.

Niestety, Tarot Oswalda Wirtha jest obecnie tak samo niedostępny na rynku jak Tarot Marsylski, mimo że autor dołożył wszelkich starań, aby go zdobyć.

Przechodzimy teraz do rzeczywiście bardzo pięknego, nowego Tarota:

4. Tarot Pamela Colman Smith i dr Wynn Westcott

Jest to również pełnowartościowy Tarot składający się z 78 kart, który pojawił się w Anglii około 1910 roku i został bardzo starannie narysowany.

Symbolika 22 Wielkich Arkanów jest oczywiście taka sama jak we wcześniej wymienionych wydaniach Tarota – inaczej być nie może. Jednak pod względem graficznym jest on jeszcze bardziej zmodernizowany niż Tarot Wirtha. Trzeba jednak przyznać, że choć podjęto wysiłek, by zachować jednolity styl rysunków, to nie do końca się to udało.

Niestety, 22 Wielkie Arkana tego Tarota mają poważną wadę, której nie da się pominąć – żadna karta nie zawiera ani jednej hebrajskiej litery. W przeciwieństwie do Tarota Wirtha, gdzie hebrajskie litery są bardzo pięknie przedstawione, czy Tarota Marsylskiego, w którym występują w mniejszym stopniu, nasz Tarot prezentuje je w sposób doskonały!

Oznacza to, że ten Tarot spłaszcza swoje znaczenie, kierując się ku kategoriom mniej lub bardziej zbędnych „gier towarzyskich” (horribile dictu!), do których nigdy nie powinien należeć.

Z tego powodu Tarot ten można porównać do pięknego kwiatu bez zapachu lub barwnego ptaka bez głosu.

Artystka, która zaprojektowała ten Tarot, poszła zupełnie inną drogą w przedstawieniu Małych Arkanów, które różnią się całkowicie od wszystkich innych Tarotów. Ich symbolika jest tak bogata, że na temat każdej z 56 Małych Arkanów można by napisać osobny artykuł.

5. Tarot Wenecki

Tarot ten zawiera 78 kart, z których 21 to Wielkie Arkana. Jego szczegółowe omówienie wykraczałoby poza ramy tej książki, zwłaszcza że różni się on jedynie nieznacznie od trzech pierwszych, w pełni uznanych systemów Tarota.

6. Tarot Minchiate z Florencji

Składa się on z 97 kart, z czego 40 to karty tarota, czyli tzw. Wielkie Arkana. Do powszechnie stosowanych 22 Wielkich Arkanów klasycznego Tarota dodano tutaj dodatkowe Wielkie Arkana, obejmujące:

• Dwanaście znaków zodiaku (co jest zbędne, ponieważ w każdym Tarocie znaki zodiaku są już zawarte poprzez symbolikę liter),
• Stopnie masońskie,
• Cztery żywioły,
• oraz inne elementy.

Także kolejny Tarot znacznie odbiega od klasycznej formy.

7. Tarot Boloński

Tarot ten zawiera 21 Wielkich Arkanów, które – z kilkoma wyjątkami (21. Anioł, 16. Grom, 12. Stary Człowiek) – odpowiadają naszemu systemowi Tarota. Jednak posiada on mniej Małych Arkanów, gdyż jest ich tylko 41.

8. Tarot niemiecko-austriacki

Tutaj Tarot nie jest już nazywany „Tarotem”, lecz Tarokiem. Świadomy związek z pierwotnym Tarotem został całkowicie zatracony, a karty te zostały zdegradowane do roli zwykłej gry karcianej.

Najlepiej ukazuje to jego upadek i całkowitą nieprzydatność do jakichkolwiek celów ezoterycznych czy kabalistycznych, co można zobaczyć na przykładzie dosłownego opisu tej gry zawartego w książce „Wielka Księga Gier Karcianych” autorstwa Ernsta Langego (Berlin) (str. 4):

„Rodzajem gry karcianej (!) jest mniej znana i rzadziej stosowana karta Tarok. Używa się jej wyłącznie do gier zwanych „Tarok” (!). Składa się ona z 78 kart1). Oprócz 52 kart standardowej francuskiej talii (!!), dodano jeszcze po pierwsze: 4 figury, zwane „Cavals” (!). Odpowiadają one kolorom talii francuskiej i pod względem wartości znajdują się pomiędzy Damą a Waletem. Ponadto talia Taroka zawiera jeszcze 22 karty, które ozdobione są dowolnymi (!!!) komicznymi (!!) postaciami, a w górnej części karty umieszczono rzymską liczbę określającą jej wartość. Najwyższa karta nie posiada liczby, lecz przedstawia jedynie postać Błazna (!). Jest to najwyższa karta w całej grze i nazywana jest „Skys” (?). Druga (!) karta nazywa się „Księżyc” i nosi numer XXI (!!!). Najniższą kartą jest „Pagad” z numerem I. Jest ona, obok dwóch najwyższych kart, uznawana za „Matadora” (!) i x) Czasami talia zawiera tylko 54 karty!

I tak dalej…

Tyle mówi „Wielka Księga Gier Karcianych”!

Powyższy krótki fragment (który niemal w pełni oddaje sposób opisu Taroka) powinien wystarczyć, by ukazać upadek pierwotnego Tarota i jego degenerację w Taroka.

W tym miejscu warto dodać pewną uwagę. Zarówno zdaniem autora, jak i zdaniem wielu wybitnych badaczy, wszystkie gry karciane na świecie ostatecznie wywodzą się z Tarota – który uległ degeneracji w taki sam sposób, jak z szachów (gry strategicznej i symbolicznej) wywodzi się warcaby – gra znacznie prostsza i pozbawiona głębszego znaczenia, stanowiąca jedynie bladą imitację królewskiej gry w szachy.

Dobrze byłoby zestawić powyższy opis „Taroka” z naszymi wyjaśnieniami zawartymi w pierwszej części tej książki. Po tym porównaniu, z pewnością każdy zgodzi się z Hoffmannem, który w swoich „Opowieściach Hoffmanna” (III akt) powiedział:

„Ogarnia mnie dreszcz przerażenia”.

W niemieckich grach karcianych typu Tarok cztery symbole Małych Arkanów przedstawiane są w następujący sposób:

• Kielichy jako serca,
• Monety jako dzwonki,
• Miecze jako liście, listowie,
• Buławy (berła) jako żołędzie.

Wspominamy o tym jedynie na marginesie.

Do innych systemów Tarota należą jeszcze:

9. Tarot z Besançon

10. Dwugłowy Tarot z Besançon

11. Tarot Watillaux

12. Tarot Etteilli

Nie ma już wiele do powiedzenia na temat tych rodzajów Tarota. Papus określa Tarot z Besançon (9.) jako dobry, natomiast Tarot Etteilli (12.) jako zły – mimo jego popularności w celach wróżbiarskich – i ma w tym względzie rację, co wyjaśnimy poniżej.

Tarot Watillaux (11.) wyróżnia się bardzo dobrze wykonanymi Małymi Arkanami.

Na zakończenie wspomnimy jeszcze o:

13. Księdze Thota

W tym przypadku mamy do czynienia z bardzo dobrym Tarotem, który opiera się na systemie Etteilli. Jednakże – i tu musimy przyznać rację Papusowi – tylko osoba wtajemniczona lub dobrze zaznajomiona z Tarotem jest w stanie rozpoznać w nim rzeczywisty system Tarota, a nawet dostrzec jego wysoką jakość.

Dzieje się tak głównie z następujących powodów:

1. Wielkie Arkana nie zawierają hebrajskich liter.
2. Kolejność Wielkich Arkanów została całkowicie zmieniona w sposób dowolny.
3. Nazwy Arkanów są zupełnie inne, zamiast klasycznych nazw zastosowano określenia odnoszące się do cech lub właściwości.
4. Niektóre Wielkie Arkana zostały zastąpione zupełnie innymi kartami, z nieznanych powodów.

Konkretne przykłady brakujących lub zmienionych kart:

• Arkanum 3 („Cesarzowa”) → Zastąpione przez nagą kobietę w górzystym krajobrazie, otoczoną jedenastoma poziomo unoszącymi się kręgami.
• Arkanum 4 („Cesarz”) → Zastąpione przez niebo pokryte chmurami.
• Arkanum 6 („Kochankowie”) → Zastąpione przez krajobraz skalny ze słońcem i księżycem.
• Arkanum 12 („Wisielec”) → Zastąpione przez nadmorski brzeg z różnymi zwierzętami.

Kolejność Wielkich Arkanów w tym systemie (z nowymi nazwami) wygląda następująco:

(4) – 19 – 18 – 17 – 21 – (6) – (12) – (3) – 8 – 14 – 11 – 2 – 5 – 15 – 1 – 20 – 13 – 9 – 16 – 10 – 7

Arkana oznaczone nawiasami zostały zmienione i nie odpowiadają klasycznym Wielkim Arkanom Tarota.

Małe Arkana i inne cechy

Pięknie wykonane Małe Arkana są numerowane wstecz – od dziesięciu do jednego. Ostatnia, 78. karta odpowiada Głupcowi (0).

Dla osób obeznanych z Tarotem wydaje się oczywiste, że twórca „Księgi Thota” albo źle zrozumiał pierwotny Tarot, albo celowo dostosował go do koncepcji stworzenia świata, co jest bardzo prawdopodobne.

Tak czy inaczej, oryginalny Tarot został całkowicie zaciemniony, a jeśli nie – to wręcz całkowicie zniekształcony.

Jednakże istnieje pewien paradoks:
Z 22 Wielkich Arkanów aż 18 zachowało przynajmniej swoją symbolikę w dość dobrym stanie.
Dodatkowo Małe Arkana są doskonałe – znacznie lepsze niż w Tarotach Marsylskich.

Dostępność Księgi Thota

W niemieckim handlu „Księga Thota” jest obecnie praktycznie nieosiągalna. Ostatnie nowe wydanie ukazało się w 1857 roku w Stuttgarcie.

Zdobycie użytecznych talii Tarota zgodnych z odpowiednimi systemami jest obecnie niezwykle trudne. Z tego powodu należy docenić wysiłek wydawnictwa w publikacji niniejszego dzieła, zwłaszcza biorąc pod uwagę wszystkie trudności techniczne itp.

Praktyczne zastosowanie dołączonych kart

Dzięki załączonym kartom – pomimo niewielkiego wysiłku wymaganego do ich wzmocnienia poprzez naklejenie na sztywną stronę tzw. kartonu lakierowanego – można osiągnąć wszystko to, co oferują duże wydania Tarota, a dodatkowo są one poręczniejsze i wygodniejsze w użyciu.

Dalsza część książki

Zanim przejdziemy do różnych metod układania kart Tarota, czyli praktycznego stosowania Tarota, w kolejnym rozdziale przyjrzymy się jeszcze magicznej stronie Tarota.

Przypis:

Gotowe, profesjonalnie wzmocnione talie są dostępne u wydawcy.

źródło: fragment z książki – DER TAROT Die kabbalistische Methode der Zukunftserforschung als Schlüssel zum Okkultismus  Von ERNST KURTZAHN (Daïtyanus); LEIPZIG-GOHLIS • 1920;  Część druga Praktyczny Tarot Rozdział I Systemy Tarota. Tytuł oryginalny  „Zweiter Teil. Praktischer Tarot. I. Kapitel. Die Tarotsysteme”.