Shastry (lub Shastrach) to termin pochodzący z sanskrytu, który odnosi się do świętych pism, traktatów, komentarzy i instrukcji w tradycji hinduistycznej oraz innych tradycjach dharmicznych, takich jak buddyzm i dżinizm. Shastry są uważane za autorytatywne źródła wiedzy i mądrości, obejmujące szeroki zakres tematów, w tym religię, filozofię, prawo, etykę, rytuały, medytację, a także praktyczne aspekty życia codziennego.
Rodzaje Shastr
- Vedy:
- Najstarsze i najświętsze teksty hinduizmu, obejmujące cztery główne dzieła: Rigveda, Samaveda, Yajurveda i Atharvaveda.
- Upaniszady:
- Filozoficzne teksty stanowiące zakończenie Wed, które koncentrują się na medytacji, metafizyce i teologii.
- Smriti:
- Teksty tradycyjne, które zawierają pamięć (smriti) o zasadach i regułach. Przykłady to Manusmriti (Prawa Manu), które stanowią podstawę starożytnego prawa hinduistycznego.
- Itihasy:
- Eposy historyczne, takie jak Ramajana i Mahabharata, które zawierają zarówno historię, jak i nauki moralne i duchowe.
- Puranas:
- Teksty, które zawierają mity, legendy i historie bogów, bogiń oraz wielkich królów i mędrców.
- Agamas i Tantras:
- Teksty dotyczące rytuałów, ceremonii, praktyk świątynnych i jogicznych, które są szczególnie ważne w niektórych tradycjach hinduizmu.
- Dharma Shastras:
- Teksty dotyczące prawa i moralności, które określają zasady i przepisy dotyczące różnych aspektów życia społecznego i religijnego.
Znaczenie Shastr
Shastry są fundamentem praktyk religijnych i filozoficznych w tradycjach dharmicznych. Uważane są za autorytatywne źródła, które kierują życiem wiernych poprzez dostarczanie zasad, reguł, rytuałów i moralnych wskazówek. Są one studiowane i komentowane przez uczonych przez wieki, a ich nauki są przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Przykłady Zastosowania Shastr
- Rytuały i Ceremonie: Shastry dostarczają szczegółowych instrukcji dotyczących wykonywania rytuałów i ceremonii, zarówno w kontekście osobistym, jak i świątynnym.
- Prawo i Etyka: Zawierają zasady dotyczące prawa, moralności i etyki, które regulują życie społeczne i indywidualne.
- Medytacja i Joga: Shastry, takie jak Yoga Shastra, dostarczają wskazówek dotyczących praktyk medytacyjnych i jogicznych.
- Filozofia i Teologia: Teksty takie jak Upaniszady i Bhagavadgita (część Mahabharaty) zawierają głębokie nauki filozoficzne i teologiczne.
Shastry są więc niezwykle ważnym elementem tradycji hinduistycznej, służąc jako źródło duchowego i praktycznego przewodnictwa dla wyznawców.