Purusha Sukta to ta część Wed, która traktuje o naturze Puruszy lub Parabrahmana. Słowo Purusha, właściwie interpretowane, oznacza „Tego, który jest Wszystkim we Wszystkim” lub „Tego, który stoi na czele każdej rzeczy, która musi ściśle dzielić Jego cechy”. Dodatkowo oznacza Tego, który, rozwijając się z własnej Mocy (Śakti) w milionach widzialnych i niewidzialnych form, przenika siebie niekończącą się i nieśmiertelną błogością. Tajemnica ewolucji i inwolucji jest nauczana przez Niego w Wedach, trwałym dziedzictwie dzieci Bhartakhanda.

Brak ich pełnego zrozumienia doprowadził do tego, że każda społeczność wierzy, że bóg, którego czci, jest alfą i omegą świata; śiwaici twierdzą, że powyżej i poza ich obiektem adoracji nie ma nic wyższego, podczas gdy waiśnawici i inni z równą gorliwością cytują Wedy na poparcie swoich ulubionych doktryn. Ani jedna, ani druga strona nie ma racji, ponieważ Śiwa i Wisznu są jedynie emanacjami lub funkcjonalnymi fazami Jednej Niewypowiedzianej Mocy, zawsze poza zasięgiem skończonych umysłów.

W celu rozwiania tej powszechnej błędnej opinii Vidyaranya Swami, kiedy pisał swoje komentarze do Wed, uznał za najlepsze ukazać w swoich Bhaszach do Purusha Sukta – części Yajur Vedy – prawdziwy charakter Pierwszego Źródła Uniwersalnego Życia. Zamiarem czcigodnego Swamiego było zademonstrowanie w tej Sukcie wielkiego problemu życia, na czym polega prawdziwa wiedza o Bogu, jak powstał widzialny świat, co należy rozumieć przez termin Virat Purusha, a co najważniejsze, jak bardzo tożsame są Dźiwatma i Paramatma. Zamiast być kością niezgody między różnymi partiami, Vidyaranya Swami podkreślał swoim czytelnikom, że ten fragment Wed jest niewyczerpaną skarbnicą, z której możemy czerpać dla naszego duchowego postępu.

Purusha najpierw wyewoluował Mulaprakriti, która z kolei zamanifestowała Virat Purushę, poprzednika troistej siły Natury zwanej, egzoterycznie, Brahma, Wisznu i Śiwa. Z pierwszym z nich stworzenie powstało takie, jakie jest teraz, pielęgnowane przez drugiego, a jego los to zniknięcie za sprawą ostatniego z Trójcy. Bogowie, Dewy oraz wszystko, co organiczne i nieorganiczne, dzieli naturę swojego pierwszego rodzica, Mulaprakriti, korzenia Avidji (Ignorancji). Aby przerwać kajdany Mai, umysł musi być skoncentrowany na Parabrahmanie. Prowadzony przez łaskawego Guru, ten, kto próbuje dowiedzieć się, kim naprawdę jest, musi dokładnie przestrzegać jego nakazów, z jedną myślą przewodnią w umyśle, że dopóki Karma przywiązuje go do świata, jego najważniejszym obowiązkiem będzie Filantropia. Dopóki umysł nie zostanie opanowany przez zmysły – Karmiczne i Gnyaniczne, słowa Mistrza będą miały małe znaczenie. Jak zmysły łączą się, aby ujarzmić umysł, wyjaśniono w Anuvace 3 tej Sukty.

Sanskryt, będący językiem niełatwym do opanowania dla wszystkich, z błogosławieństwem mojego świętego Guru, odważyłem się przetłumaczyć Purusha Suktę wraz z jej ezoterycznymi znaczeniami, dla dobra wszystkich, którzy mogą się tym zainteresować.

Śrimata Paramhamsa Śri Bala Subramanya Brahma Swami.
Warangal.

źródło:  Purusha Sukta, or a Mirror  of the real substance – PRELUDE; THEOSOPHICAL SOCIETY, No. 7, AUGUST,  1891.