(L’Anthropologie, wrzesień-grudzień 1907, na podstawie Mitteilungen der Anthropologischen Gesellschaft in Wien, 1907)

Wśród Rumunów siedmiogrodzkich żaba, wąż, świerszcz i mrówka uchodzą za zwierzęta przynoszące pomyślność. Wysuszona głowa węża służy do odkrywania ukrytych skarbów. Wierzono, że wszędzie istnieją duchy – w górach, lasach, wodach i powietrzu.

Dusze zmarłych zatrzymują się na osiem dni na łące w Braszowie, zanim osiągną wieczny spokój. Według innych wierzeń, pozostają one przez trzy dni na progu domu, a następnie przez pięć dni w rynnie. Kiedy ktoś ma umrzeć, ukryty w ścianie pokoju zegar zaczyna wydawać tykające dźwięki.

O północy można zobaczyć trzy elfy, zwane Felele, tańczące i śpiewające; pozostawiają one po sobie wydeptane kręgi trawy. Choroby przypisywano złym duchom, zwłaszcza kobiecie wędrującej po kraju i żywiącej się sercami ludzi oraz zwierząt. Niosła ona ze sobą zarazę. Aby ją udobruchać, urządzano wystawne uczty, na które zapraszano przypadkowych przechodniów.

Aby oddalić zarazę zwierzęcą, mężczyźni i kobiety, będąc nadzy, przepędzali bydło trzy razy wokół gospodarstwa. Podczas pożarów nagie kobiety biegały wokół płonącego domu, wypowiadając magiczne zaklęcia. Wśród południowych Słowian, w przypadku epidemii, dwunastu chłopców i dwanaście dziewcząt o północy, w niedzielę, podczas nowiu, przywiązywało się nago do pługa i orało bruzdę wokół wioski. U Rusinów, aby odpędzić gradobicie, czarodziej stał nagi na polu, recytując magiczne formuły.

W Rumunii, aby sprowadzić deszcz, umieszczano na dwa dni w wodzie krzyż zabrany z grobu, po czym zwracano go na miejsce. Aby powstrzymać opady, tworzono kukłę symbolizującą deszcz, umieszczając ją w trumnie ozdobionej kwiatami i otoczonej zapalonymi świecami. Jednocześnie kobiety śpiewały:

„Matka deszczu umarła, matka słońca zmartwychwstała, by dojrzało zboże…”

Pogrzeb kukły odbywał się z wielką ceremonią, u stóp krzyża, wokół którego naga staruszka trzykrotnie okrążała miejsce pochówku.

źródło:  Superstition des Roumains; La Lumiere – aout 1908.

W rumuńskich wierzeniach ludowych wysuszona głowa węża była uznawana za potężny amulet i narzędzie do odkrywania ukrytych skarbów. Choć nie zachowało się wiele szczegółowych opisów samej metody, można wywnioskować, że jej działanie opierało się na kilku zasadach typowych dla magii ludowej i przesądów:

1. Właściwości magiczne węża – Wąż od dawna symbolizował mądrość, tajemniczą wiedzę i zdolność do odkrywania rzeczy ukrytych. W rumuńskim folklorze wierzono, że węże mają zdolność odnajdywania skarbów, a ich głowy, zwłaszcza jeśli były odpowiednio przygotowane (wysuszone i traktowane jako talizman), mogły przekazać tę umiejętność człowiekowi.
2. Rytuały i zaklęcia – Osoby poszukujące skarbów mogły używać głowy węża jako rodzaju wahadła lub talizmanu, trzymając ją w rękach lub umieszczając w specjalnych miejscach. W niektórych przekazach z Bałkanów podobne amulety przykładano do ziemi lub zawieszano na kiju, by wskazały ukryte kosztowności.
3. Reakcja na ukryte skarby – W niektórych wersjach tej legendy głowa węża miała rzekomo „reagować” na obecność skarbów, np. poprzez poruszanie się, drganie lub zmianę koloru. To mogło być związane z popularnym w Europie Środkowo-Wschodniej przesądem, że ukryte skarby czasem dają znak swojego istnienia poprzez świecenie w ciemności lub emitowanie dziwnych dźwięków.
4. Powiązania z kultem węży – W wielu kulturach, w tym na Bałkanach, węże były postrzegane jako strażnicy skarbów. Istniało przekonanie, że pewne skarby są pilnowane przez duchy lub magiczne stworzenia w formie węży, a tylko ten, kto posiada odpowiednie narzędzie (np. głowę węża), może je odnaleźć i zdobyć bez ryzyka klątwy.
5. Zastosowanie w praktykach wróżbiarskich – Niektórzy badacze folkloru sugerują, że głowa węża mogła być wykorzystywana w sposób zbliżony do innych metod radiestezyjnych (np. różdżki do wykrywania wody), gdzie poszukiwacz skarbów koncentrował się na swoim celu, a amulet miał pomóc w jego odnalezieniu.

Podsumowując, suszona głowa węża pełniła rolę magicznego amuletu, który miał pomagać w odkrywaniu ukrytych bogactw poprzez swoje rzekome właściwości nadprzyrodzone, rytuały oraz skojarzenia z mistycznym znaczeniem węży w rumuńskich wierzeniach ludowych.