II Papieżyca

Les Arcanes du Tarot
(Kontynuacja)

Postać uosabiająca pierwotną przyczynę wszelkiego działania, Błazen (Bateleur), jest w nieustannym ruchu, podryguje i nie potrafi pozostać w spoczynku. Przedstawia się go w pozycji stojącej, podczas gdy Papieżyca, następująca po nim w kolejności Tarota, ukazuje się nam siedząca, spokojna, nieruchoma, milcząca i nieprzenikniona. Jest bowiem kapłanką tajemnicy, objawicielką nieznanego, Izydą – boginią głębokiej nocy, która osnuwa mrok wokół umysłu pragnącego zgłębiać wiedzę.

Trzyma na kolanach otwartą księgę tajemnic inicjacyjnych, której treści nikt nie może poznać, dopóki Papieżyca odmawia udostępnienia kluczy nieostrożnemu badaczowi.

Te klucze otwierają to, co zamknięte; pozwalają przeniknąć do wnętrza rzeczy (ezoteryzm). Jeden z nich jest złoty i odnosi się do Słońca ☉, Logosu (Słowa) i powiązań; drugi, srebrny, odpowiada Księżycowi ☽, wyobraźni i intuicyjnej jasności. W istocie, aby odkryć rzeczy ukryte – te, których Natura nie chciała udostępnić ogółowi – należy połączyć logikę z wrażliwością.

Wiedza Inicjowanych, czyli Gnoza, odnosi się do rzeczywistości inteligibilnej, skrywającej się pod pozorami zjawiskowymi. Wszystko, co dociera do naszych zmysłów, jest złudzeniem. Nasz umysł stałby się ofiarą wiecznej iluzji, gdyby nie nauczył się precyzyjnie korygować wrażeń płynących ze świata zewnętrznego.

Szczególny dar jasnowidzenia powinien skłonić myśliciela do podejrzewania prawdy i uchronić go przed łatwowiernością, jednocześnie pobudzając do pojmowania rzeczy ukrytych.

Adept, który pragnie wkroczyć na ścieżkę wtajemniczenia, musi najpierw pozyskać łaskawość Papieżycy, której tron, podtrzymywany przez dwa Sfinksy, wznosi się przed bramą Tajemnego Sanktuarium.


Brama ta jest zasłonięta wielobarwnym welonem rozciągniętym między dwiema kolumnami – jedną czerwoną, a drugą niebieską, zieloną lub białą. Są one łatwe do utożsamienia z tymi, które Biblia opisuje pod nazwami Jakin i Boaz. Kolumny te odpowiadają ogniowi (pożerającej sile życiowej) oraz powietrzu (czynnikowi podtrzymującemu życie). To na nich symbolicznie wspiera się cała struktura stworzenia obiektywnego – są one ojcem i matką wszelkiego istnienia.

Zasłona łącząca te kolumny stanowi ekran, na którym nieustannie pojawiają się ruchome obrazy, rzutowane przez promieniowanie uniwersalnego życia.

Papieżyca uczy, by postrzegać te obrazy jedynie jako złudzenia. Jeśli Błazen wprowadza w błąd, ona obnaża jego sztuczki – ale czyni to dyskretnie, uwzględniając ograniczenia ludzkiego intelektu. Umysły mogą bowiem stopniowo odsłaniać fałdy zasłony, która zakrywa oblicze wielkiej kapłanki.

Półksiężyc wznosi się nad jej tiarą, ozdobioną drogocennymi kamieniami. Dominacja Księżyca przypisuje wyobraźni kluczową rolę w dociekaniu tajemnicy. Ciemności nocy mogą się rozwiać jedynie pod łagodnym blaskiem gwiazdy nocy.

Należy nauczyć się trafnie wyobrażać sobie rzeczy, aby przeniknąć ich tajemnicę i stać się powiernikiem wielkiej bogini – opiekunki Inicjowanych.

Trzy nałożone na siebie diademy jej tiary symbolizują moc intuicyjnego rozróżniania, stosowaną w trzech sferach: konkretnej, alegorycznej i abstrakcyjnej.

Biała szarfa, układająca się w formę ukośnego krzyża na piersi Papieżycy, odcina się na tle ciemnoniebieskiej szaty pontyfikalnej. Każde z ramion tego krzyża oznaczone jest mniejszym krzyżem. Wszystkie te krzyże są ukośne, jak znak mnożenia (×), co odnosi się do spotkań przeciwstawnych sił, ich kombinacji i interferencji, które prowadzą do objawienia tego, co zostało nam dane poznać. To właśnie zderzenie, krzyżowanie się i konflikt nieznanych bytów sprawiają, że to, co ukryte, staje się widoczne.

Tajemnica ta jest jak nocne niebo, którego mroczne głębie symbolizują otchłań prawd jeszcze niedostępnych ludzkiemu umysłowi (ciemnoniebieska szata Papieżycy). Nieustanna praca myśli (biała szarfa) pomnaża obrazy mentalne, które wyrażają idee inicjacyjne. Te idee, na początku niejasne, ale pełne chęci dotarcia do umysłów gotowych na ich przyjęcie, tworzą wokół Papieżycy atmosferę niepokoju – symbolizowaną przez jej czerwony płaszcz (ruch, aktywność), podszyty zielenią (witalność, trwałość idei niosących tajemniczą rzeczywistość).

Kontrast jest warunkiem wszelkiej różnicy, a zatem i wszelkiego postrzegania. Dlatego tron Papieżycy spoczywa na regularnej posadzce, ułożonej z naprzemiennie białych i czarnych płyt.

Pod jej stopami znajduje się poduszka – symbol duchowego bagażu myśliciela, który pragnie osiągnąć rzeczywistą wiedzę (Gnozę).

Ten szczegół, podobnie jak ciemne tło, zbliża Papieżycę do Kasjopei – królowej Etiopii, żony Cefeusza, którego można utożsamić z Głupcem z Tarota.

W Besançon uznano kiedyś za niestosowne przedstawianie Papieża, a zwłaszcza Papieżycy, w talii kart. Dlatego postanowiono zastąpić te postacie Jowiszem i Junoną. Junona została ukazana w pozycji Izydy – jedną ręką wskazującą niebo, drugą ziemię – jakby powtarzała słowa słynnej Szmaragdowej Tablicy Hermesa Trismegistosa: „To, co jest na górze, jest jak to, co jest na dole”, będące kwintesencją zasady analogii – klucza do wszelkiej nauki intuicyjnej.

Główne interpretacje:

  1. Sofia – Mądrość, Boska Myśl, Słowo Stwórcze, Izyda, Natura, Małżonka Boga i Matka wszystkiego. Nieskończony Czas i Przestrzeń jako pole działania inteligentnej, aktywnej przyczyny.
  2. Święta Nauka – Wiedza o rzeczach nadzmysłowych, filozofia intuicyjna, oświecona wiara, duchowa religia, Gnoza – zrozumienie tajemnicy.
  3. Cechy psychologiczne – Milczenie, dyskrecja, powściągliwość, pokora, cierpliwość, pobożność, religijność, skrytość, ukryte zamiary, bezczynność, fanatyzm.

Oswald Wirth :.

źródło: Les Arcanes du Tarot;  La Lumière Maçonnique  Août – Septem biî.e 1911.