Jeśli sprowadzimy postać Cesarzowej z Tarota (Arkan III) do surowego ideogramu, jej kształt odwzorowuje odwrócony symbol Merkurego (☿).

Otóż Merkury (☿) jest postrzegany jako eteryczny czynnik, płyn, który przenika wszystkie rzeczy, aby karmić i podtrzymywać wszędzie ogień życia. Jego znak (♂) odnosi się do tego samego uniwersalnego czynnika ożywiającego, jednak nie w fazie przenikania ciał, lecz w fazie uwolnienia. Nie jest to już wpływ, który zstępuje, by ożywiać i dawać życie, ale duch, który się wyzwala i wznosi, by unosić się ponad wszelką materialność w sferze najczystszej idealności.

Jak to możliwe, że ta uskrzydlona Cesarzowa, świetlista Panna, wyniesiona do najwyższego nieba przez swoją asumpcję, jest żoną mrocznego Cesarza, który panuje w centrum świata, otoczony płomieniami piekieł? Aby wyjaśnić to małżeństwo, które w mitologii odpowiada związkowi Plutona i Prozerpiny, wystarczy rozpoznać w Cesarzu uosobienie Alchemicznej Siarki.

Jeśli co do tego można mieć wątpliwości, wystarczy rzut oka na Arkan IV, by alchemik zyskał pewność. Głowa i ramiona Cesarza tworzą bowiem trójkąt, pod którym prawa noga, zgięta za lewą, kreśli krzyż. Cała sylwetka może więc zostać uproszczona do znaku Siarki (🜍).

Postać z Arkana IV symbolizuje zatem Ogień Stwórczy – wewnętrzny żar konstrukcyjny jednostek, ukrytego władcę, który rezyduje w centrum istot i kieruje ich formowaniem oraz wzrostem.

Przenikając do niego, jego merkuryczna małżonka (Arkan III) nieustannie go odnawia, jednocześnie łącząc się z nim. Jest to zatem związek między matką a synem, podobnie jak relacja między Izydą i Horusem.

Choć może wydawać się istotą piekielną, Syn ten jest w rzeczywistości tożsamy z Wcielonym Słowem, czyli Boskim Duchem zstępującym w materię, by ją rozwijać. Jest Zbawicielem, który poświęca się dla odkupienia i stopniowego przywrócenia istot do pełni prawdziwego życia.

Jednak Cesarz nie jest jedynie filozoficzną Siarką – iskrą boskiego rozumu, który oświeca każdego człowieka przychodzącego na świat.

Jako suweren, który zasiada na złotym sześcianie – symbolizującym kamień doskonały – Cesarz jest Najwyższym Twórcą. Podobnie jak Serapis i Pluton, ukrywa się pod hełmem niewidzialności. Niewidoczny dla wszystkich spojrzeń, rządzi światem, którego kulę wspiera swoją lewą ręką, podczas gdy w prawej dzierży monumentalne berło.

Berło to przypomina maczugę Herkulesa. Przy rękojeści znajduje się sierp księżyca, co wskazuje, że Cesarz panuje nad wszystkim, co zmienne i niestabilne, nad tym, co w sensie astrologiczno-hermetycznym można określić jako „lunatyczne”.

Jego niezmienna wola „nadaje kształt”, determinując organiczne formy wszelkiej życiowej konstrukcji. Trzeba więc widzieć w nim Demiurga Platoników, czyli Uniwersalnego Rzemieślnika, Budowniczego i Wielkiego Architekta Wszechświata, którego tradycyjnym symbolem jest Świetlisty Delta (Δ).

Berło cesarskie zwieńczone jest odwróconym trójkątem (∇) – symbolem wody, nad którym umieszczony jest kwiat lilii. Oznacza to władzę, która w żaden sposób nie opiera się na brutalnej sile. Jest to moc nieodparta, ponieważ wywodzi się z działania subtelnego, ale stałego – podobnego do siły, która przewodniczy wzrostowi i rozwojowi istot, zarówno indywidualnych, jak i zbiorowych.

Pancerz Cesarza symbolizuje ochronne powłoki, które zabezpieczają zalążek i pozwalają mu rozwijać się bez ingerencji zewnętrznych sił (jest to alegoria zamknięcia w „komnacie refleksji” podczas inicjacji).

Na wysokości piersi Cesarza widnieją Słońce i Księżyc, których wpływy łączą jednostkę ze wspólnotą. Ciała niebieskie ułożone są w trójkącie wraz z globem imperialnym, odpowiadając następującemu trynowi:

Czarny orzeł, który wyróżnia się na jednej z płaszczyzn złotego sześcianu stanowiącego tron Cesarza, odnosi się do duszy zniewolonej, zmuszonej do przetwarzania materii w celu odzyskania wolności. Można w nim również dostrzec aluzję do sublimacyjnego działania wewnętrznego ognia.

Podczas gdy Cesarzowa jest przedstawiona en face, Cesarz, dla kontrastu, ukazuje się z profilu. Różnica przejawia się także w wyrazie twarzy – z jednej strony łagodnej i uśmiechniętej, a z drugiej surowej, posępnej i zamkniętej w sobie. Zwiewne, jasne włosy Cesarzowej ustępują miejsca twardej, kruczoczarnej grzywie Cesarza.

Zamiast naszyjnika Cesarz nosi spleciony warkocz, który stanowi również ozdobę Sprawiedliwości (Arkan VIII). Jest to symbol rygorystycznego porządku, metodycznego następstwa i koordynacji.

Czerwony kolor dominuje w stroju Cesarza, co podkreśla jego tłumioną, ale potężną siłę wewnętrzną. Jednak jego ramiona są zielone, ponieważ działa jedynie poprzez ożywianie i pobudzanie przepływu energii witalnych.

U jego stóp rozwija się tulipan, który u Maga (Arkan I) był jeszcze w pąku. Kwiat ten pojawi się ponownie u Głupca, który zamyka serię Arkanów, lecz w międzyczasie zwiędnie, a jego blada korona smutno opadnie. Jest to obraz życia: dzieciństwo przechodzi w dojrzałość, a następnie w ostateczne starcze wyniszczenie.

Aspekty astronomiczne i symboliczne

Z astrologicznego punktu widzenia Cesarz doskonale odpowiada postaci Herkulesa, który po pokonaniu Smoka Polarnego – groźnego Strażnika Progu Tajemnic – mógł wkroczyć do ogrodu Hesperyd i zdobyć słynne złote jabłka.

Postać z Arkana IV symbolizuje zatem Inicjowanego, który posiadł owoce wiedzy ezoterycznej i którego twórcza, choć dyskretna działalność, wywiera nieodparty wpływ. Panuje on poprzez spełnienie dzieła doskonałej Kamiennej Kostki, której idealna forma sama z siebie przyciąga i organizuje twórcze krystalizacje.

Podstawowe interpretacje

1. CHESED – Łaska, Miłosierdzie, Dobroć, lub GEDULAH – Wielkość, Wspaniałość – nazwy czwartego sefirycznego aspektu Drzewa Życia w kabale. Władza, która daje i rozprzestrzenia życie. Dobroć stwórcza, powołująca istoty do istnienia. Zasada ożywiająca. Pierwotne światło skoncentrowane w centrum indywidualności. Archeusz, Siarka – jądro jednostki, ośrodek ognia witalnego. Słowo Stwórcze. Boska Myśl działająca w substancji duszy i powołująca ją do życia.

2. Energia umysłowa. Koncentracja intelektualna i wola. Niezłomna siła woli. Wytrwałość, stanowczość, pewność siebie. Dedukcja matematyczna. Realna władza oparta na prawie. Sprawiedliwość, precyzja, pozytywizm.

3. Postać dominująca, wpływająca na innych, ale odporna na wpływy. Umysł dedukcyjny, analityczny, kierujący się jedynie rozumowaniem i pozytywną obserwacją. Charakter nieugięty w swoich decyzjach. Upór, brak idealizmu lub intuicji. Dobroć i hojność, które nie wynikają ze słabości, ale podatność na pochlebstwa. Potężny protektor. Groźny przeciwnik. Despotyczny tyran, który może stać się igraszką w rękach sprytnych i manipulujących go słabszych jednostek.

Oswald Wirth

źródło: L’Empereur;  La Lumière Maçonnique Novembre 1911.